bukri
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]buk-ri
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BUKRI 'notoʻgʻri oʻsish natijasida yelkasi turtib chiqqan’. Bu bola chahalohligidan b u k r i tugʻilgan edi. Bu sifat qadimgi turkiy tilda ’qayir-\ ’eg-’ maʼnosini anglatgan bük- feʼlining -(ü)r qoʻshimchasi bilan hosil qilingan orttirma shaklidan -i qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 293); keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan (Devon, I, 397; DS, 132); oʻzbek tilida ü unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: (bük- + ür = bükür-) + i = büküri > bükri > bukri.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 ayn. bukur.◆ Bukri odam. Tayoq oʻgʻrini toʻgʻrilar, Goʻr bukrini toʻgʻrilar. Maqol. ■■◆ Koʻchadagi shovqinga darvozadan pakana, bukri odam bir qoʻlida fonus, boshqa qoʻlida kursi koʻtarib, chopib chiqdi. H. Gʻulom, Feruza.◆ Hamma yalt etib bukri yi-gitga qaradi. S. Siyoyev, Yorugʻlik.
2 Egilgan, mayishgan.◆ Bukri koʻprik. Bukri tol. sht Qachon koʻrma, bir poy hoʻkiz, bukri omoch, Bagʻri shamol koʻrmay, qishda qoladi och. Gʻ. Gʻulom, Koʻkan.◆ Eshagini yoʻl chetidagi bukri tutga bogʻladi. N. Aminov, Yolgʻonchi farishtalar.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БУКРИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL