chakich
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]cha-kich
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHAKICH ' nonni yopishdan oldin chakichlash asbobi'. Chakichimiz eskiribdi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ' tort-', ' bogʻla—' maʼnosini anglatgan chek— feʼlining (ДС, 143) 'urib, teshikchalar hosil qil—' maʼnosidan (КРС, 854: chek- VI 1. 'nadbit konchik') —(i)ch qoʻshimchasi bilan yasalgan; oʻzbek tilida ye unlisi ä unlisiga almashgan: chek— + ich = chekich > chäkich.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Nonni chakichlash uchun dastali yogʻoch kallakka bir tekisda sim qoqib yoki parranda patlarini dastalab bogʻlab yasal-gan uy-roʻzgʻor asbobi. ◆ Sim chakich. Pat cha-kich. m ◆ Tandirda yogʻliq xamir asta vijir-lab, boʻrtib, chakich oʻrinlari darhol shakl-landi. H. Gʻulom, „Toshkentliklar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Chakich so'zlari qayerda qanday atalishi: Andijon viloyati – chekich Farg’ona viloyati – chekich, Qo’qon shahri – chekich Surxondaryo viloyati Qiziriq, Bandixon tumanlarida – nonpar Xorazm viloyati va Qoraqalpog’iston Respublikasi – tikach Toshkent viloyati – chakich, Samarqand viloyati - nanpar Qashqadaryo viloyat: Mirishkor tuman Jeynov qishlog’i – naggot, Shahrisabz tuman – dikcha, Qarshi shahar, Kasbi, Koson, Beshkent tumanlari – nonpar, Qarshi tuman Paxtazor qishlog’i – bejak, G’uzor tumani turli qishloqlarida – nonpar, nampar, digdiga, dikcha, Chiroqchi tuman – nonpar, nampar.
So'zdin_so'z kanalidan olindi
Antonimlari
[tahrirlash]ЧАКИЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.