chimirmoq
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]chi-mir-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHIMIR- 'qosh-qovoqni yigʻib burishtir-'. Dil-bar toʻktadi, hoshlarini ch i m i r i b menga savol nazari bilan tikildi (Odil Yoqubov). Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi ' burma' maʼnosini anglatgan chim oti — dan (ДС, 146: chimsiz— 'bez morvdin, lishennïy mor-shin') -(i)r qoʻshimchasi bilan yasalgan: /shm + ir = chi-mir—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Qosh-qovoqni yigʻmok, burushtirmoq (taajjub, norozilik, hadik-sirash, kibr kabi his-tuygʻularni ifodalash uchun). Dandonov siyrak qoshlarini chi-mirib, uzok ezmalandi. N. Aminov, Qahkaha. ◆ -Yokmasa.. — Alimardon kinoyali jilmayib, qoshini chimirdi. — Yokmasa.. Keta kol!U. Xr-
shimov, Qalbingga quloq sol. ◆ Asqar Baki-rovich norozi qosh chimirdi. N. Aminov, „Qah-qaha“ .
- Quloq chimirmoq Qulokdarini orqaga burib, tik qilib, biror harakatga hozir-lanmoq (hayvonlar haqida). ◆ Qorabayir dumi-ni silkitib, quloqlarini chimirganicha.. or-qa oyogʻini havoga ura boshladi. Sh. Toshmatov, „Erk qushi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧИМИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.