chinqirmoq
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]chin-qir-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHINQIR- ' ingichka tovush bilan qichqir—'. Eʼzozxon .. Uchqunning chinqirib yigʻlagan to— vushini eshitdi (Hamid Gʻulom). Bu feʼl eski oʻzbek tilida ingichka tovushni ifodalovchi chïŋ taqlid soʻzi — dan (КРС, 889: chïq IV) -qïr qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik ŋ undoshi n undoshiga almashgan, ï unlila — rining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: chïŋ + qïr = chïq-qïr— > chinqir-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Ingichka va oʻtkir tovush chiqarmoq, chiyillagan tovush bilan qich-qirmoq. ◆ Gulnora chinqirgancha oʻrnidan turib ketdi. X. Toʻxtaboyev, „Yillar va yoʻllar“ . -Voy-dod, kimsiz? Odamlar, yordam be.. — deb chin-kirdi ayol va shu zahotiyok tinchib qoldi. "Yoshlik". Jonivor Gʻirkoʻk ot Avazni koʻrdi, Toʻrt oyogʻin yerga tirab chinkirdi. Ergash Ju-manbulbul oʻgʻli. Poyezd yana bir chishirdi-yu, kalin daraxtzor ichiga shoʻngʻib ketdi. S. Karomatov, Bir tomchi qon.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧИНҚИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.