chirpirak
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]chir-pi-rak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHIRPIRAK: CHIRPIRAK BOʻL-, CHIRPIRAK QIA-' gir-gir aylan-', ' gir—gir aylantir—'. Allaqayoqdan daydib kelgan izgirin quruq qorlarni ch i r p i -r a k q i l i b uzoqlarga uchirib ketdi (Shuhrat). Oʻzi mustaqil ishlatilmay, boʻl—, qil— feʼllari bilan birgalikda ishlatiladigan bu ot chirpirä— feʼlidan —k qoʻshimchasi bilan yasalgan: chirpiryo— + k = chirpiryok. OʻTILda chirpirak soʻzi xato ravishda forscha deb koʻr — satilgan (II, 372).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
- chirpirak boʻlmoq 1) gir-gir aylanib, buralib-buralib uchmoq. ◆ Gir-dob raqqosadek chirpirak boʻlib aylanib kelib, oʻtib ketdi-yu, saksovulzorda olatoʻpo-lon boshlandi. "Yoshlik"; 2) umbaloq oshib, „oyogʻi osmondan boʻlib yiqilmoq, charxpalak boʻlmoq“ . ◆ Ulmas chirpirak boʻlganicha, koʻrpaning ustigauchib tushdi. "Yoshlik" . Chirpirak qil-moq 1) gir-gir aylantirmoq. Ular [odamlar
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]◆ .. bir-birlarini tabriklab quchoqlashar, chirpirak qilib aylantirishar.. edi. M. Mansurov, „Yombi; 2) umbaloq oshirib, charxpalak qilib yiqitmoq“ . ◆ U [Zarina] bexosdan kelib, yigitni belidan oldi-da, chirpirak qi-lib, uloqtirib yubordi. M. Osim, „Karvon yoʻllarida“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧИРПИРАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.