choʻkka
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]choʻk-ka
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]^ CHOʻKKA : CHOʻKKA TUSH- 'choʻkkala-'. Baʼzilar yenboshlab olishgan, baʼzilar ch oʻ k k a t u sh i b oʻtiribdi (Ibrohim Rahim). Bu ot asli qadimgi turkiy tilda ' oyoqlarni tizzadan bukib oʻtir-' maʼnosini anglvtuvchi chök— feʼlidan -ä qoʻshimchasi bilan yasalgan (ДС, 154); keyinchalik oʻzbek tilida k undoshi qatlangan, ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: chök- + ä = Chökä > Chökkä > chokkä. DSda taʼkidlanishicha, chökä soʻzi asli diniy marosim bilan bogʻliq boʻlib, 'sajda qilish uchun choʻkkalash' ni anglatgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
- choʻk(ka) tushmoq ayn. choʻkka-lamoq 1. ◆ Rustam bobo qiblaga qarab choʻkka tushdi-da, pichirlab, kalima oʻgira boima-di. X. Toʻxtaboyev, „Yillar va yoʻllar“ . Kampir uni [kiyikni
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]◆ eshik oldida qoldirib, ich-karidan paqir olib chiqdi-da, choʻkka tush-gancha, pov-pov sogʻa boshlaydi. S. Ahmad, „Jimjitlik“ .
2 ayn. tiz choʻkmoq q. tiz I. ◆ Yuzlaringni mayliga yashir, Kerak emas nozlar, imolar. Goʻzallikning qoshida axir Choʻkka tushgan hatto xudolar. A. Oripov .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧЎККА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.