choʻl

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]

choʻl

Aytilishi[tahrirlash]

Etimologiyasi[tahrirlash]

CHOʻL 'suvsiz bepoyon dasht', 'sahro'. Balli, azamatlar! Choʻl jilovini qoʻllaringga berdik (Sayid Ahmad). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli chöl tarzida talaffuz qilingan.

(ДС, 155: chöllig - 'живучий в степи1); keyinchalik oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: chöl > chol. DSda chol- feʼliga berilgan izohdan [152:

' ubïvat, issyakat' (o vode)), shuningdek OʻTILda choʻl soʻzining ikkinchi maʼnosi sifatida berilgan 'tashna* izohidan koʻrinib turibdiki, chöl oti asli 'suvga tash— na—' maʼnosini anglatgan chöl— feʼlidan maʼno ta— raqqiyoti natijasida ajralib chiqqan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

◆ Choʻl soʻzi Oʻrta Turkchaga Moʻgʻul tilidan kirib kelib Oʻzbek tilida hozirgacha saqlanib qolgan.

Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]

Maʼnosi[tahrirlash]

1 Oʻsimlik juda kam oʻsadigan, doimiy quruq va issiq iqlimli, suvsiz bepoyon dasht; sahro, biyobon. ◆ Qizilqum choʻl-lari. Qaqroq choʻl. Boysun choʻli. Toma-toma koʻl boʻlur, Hech tommasa, choʻl boʻlur. Maqol . n ◆ Poyezd Malik choʻli bagʻrini tilib borar-di. N. Aminov, „Qahqaha“ . ◆ Men bu choʻllar qoʻy-nida tugʻilib topdim kamol. A. Oripov . ◆ Choʻl shamollari, jumladan, garmsel havoni quruq-lashtiradi. "Fan va turmush" .

2 koʻchma kam qoʻll. Tashna, zor. ◆ Bolaga choʻl xotin.


Sinonimlari[tahrirlash]

Antonimlari[tahrirlash]

ЧЎЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari[tahrirlash]

Ot[tahrirlash]

choʻl (koʻplik choʻllar)

Tillar[tahrirlash]

OʻTIL

Ruscha ru

choʻl
безводная степь; ◆ ~i azim; ~i malik великая и безводная пустыня; ◆ ~i sahro, ~i biyobon пустыня; ◆ ... ga ~ страстно жаждущий чего-л., томящийся по чему-л.; ◆ bolaga ~ xotin желающая иметь ребёнка женщина; ◆ 

  • ~ yalpiz бот. зизифора тонкая; ◆ ~ qurbaqasi жаба.