Kontent qismiga oʻtish

dagʻal

Vikilug‘atdan olingan
(dag'aldan yoʻnaltirildi)

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

da-gʻal

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

1. Koʻrinishi, tuzilishi beoʻxshov; qoʻpol. ◆ Dagʻal barmoqlar. ◆ Men bekaning dagʻal qoʻllarini oʻpdim. "Yoshlik" . ◆ Nazarga xotinning barmoqlari serpay, dagʻal tuyuldi. E. Usmonov, „Yolqin.“

2. Tabiiy holda qattiq; mayin, silliq emas. ◆ Dagʻal soch. Dagʻal jun. ◆ Mulla Ikrom baland boʻyli, dagʻal soqol.. bir kishi edi. Oybek, „Tanlangan asarlar.“ ◆ Har yilgidan koʻra koʻproq silos, senaj va dagʻal xashak bostirildi. Gazetadan. ◆ Uning peshonasi ustida hurpaygan timqora, dagʻal sochlari lampa shishasiga qariyb tegib turardi. Oybek, „O. v. shabadalar.“

3. Qoʻpol ishlangan, joʻn. ◆ Dagʻal movut. Dagʻal qogʻoz. ◆ Dagʻal saxtiyondan etik kiygan oyoqlarini kerib.. pichan uyumlarini aravaga ortardi. S. Anorboyev, „Oqsoy.“

4. Hazm boʻlishi qiyin, badhazm. ◆ Dagʻal ovqat. ◆ Mol goʻshtida esa birlashma toʻqima koʻp va dagʻal boʻlgani uchun qattiq va hazm boʻlishi qiyin. N. Ismoilov, „Kasallarni parvarish qilish.“

5. Kishiga qattiq tegadigan, qattiq botadigan; sovuq, qoʻpol. ◆ Dagʻal gap. Dagʻal muomala. Dagʻal odam ◆  Raisning.. dagʻal gapirishi Kozimga yoqmadi. E. Usmonov.

Yolqin ◆ Muhammadi dagʻal gapirib, uning taʼbini xira qildi. "Mushtum". ◆ U dagʻal va sovuq tovush bilan oʻqidi. M. Ismoiliy, „Fargʻona t.o.“ ◆ Davronovning] Muomalasi dagʻal, ogʻzi koski boʻlib, odamlarni oyoq uchida koʻrsatardi. H. Nazir, „Koʻkterak shabadasi.“ ◆ Kampir dagʻal javob berdi. X. Toʻxtaboyev, „Shirin qovunlar mamlakati.“

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ДАҒАЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

dagʻal
1 грубый, шероховатый, шершавый; ◆ ~ movut грубое сукно; ◆ ~ qogʻoz грубая, шероховатая бумага;
2 грубый, аляповатый, корявый; // грубо, аляповато, коряво; ◆ ~ ish аляповатая работа;
3 грубый, дерзкий; // грубо, дерзко; ◆ ~ ibora грубое выражение; ◆ ~ muomala грубое обращение; ◆ ~ muomala qilmoq грубо обращаться; ◆ ~ odam грубый, дерзкий человек, грубиян.