dahshat
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]dah-shat
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]'
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash][a. — hayronlik, hayratda qolish] 1 Nihoyat darajadagi qoʻrqinch, xavf, vahima. ◆ Gun dahshati. Urush dahshati. n ◆ Dahshatdan yuragim orqaga tortib ketdi. N. Fozilov, „Diydor“ . ◆ Yodgor dahshatdan qotib qolgan, hech nimaga tushunolmasdi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Koʻzlari dahshat bilan chaqnadi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
2 Azob-iztirobga soluvchi mudhish ahvol, voqea-hodisa, manzara. ◆ -Dahshat! — dedi mehmon, — tuni bilan koʻzimni yummay chiq-dim. "Mushtum" . ◆ Andijonda boʻlgan voqealar dahshati Tohir qiyofasiga kirib, Boburga tobora yaqishashib kelmoqda edi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ Biz bu dahshatlarni bi-rovdan eshitgan emasmiz, oʻz koʻzimiz bilan koʻrganmiz R. Fayziy, „Taʼzim“ .
3 Ortiq darajada qoʻrqqan, vahimaga yoki azob-iztirobga tushgan kishining koʻri-nishi, ruhiy holati. ◆ Dahshat solmoq. Dahshatga kelmoq (tushmoq). m ◆ Muqaddam dahshat ichida eshikka yopishdi. Oʻ. Hoshimov, 4. Asil ma'nosi do'zaxning(Jahannam) eng tubi.
- Qalbingga quloq sol. ◆ Nigoraning hamon qoʻrqinch, dahshat toʻla koʻzlarida minnat-dorchilik uchquni yiltiradi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Otabek masalaga tushungandek boʻldi va dahshat ichida Ali bilan yoʻlga tushdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]qo'rquv,vahima
Antonimlari
[tahrirlash]ДАҲШАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.