dalil

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

da-lil

Etimologiyasi

a. JJj — belgi, iz; isbot; sa-bab

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 dalolat, isbot, (fikr, mulohaza va shu kabilarni tasdiqlovchi, ular haqida dalolat beruvchi manba); fakt. ◆ Ishonchli dalil; Kuchli dalil. n -Gumoningiz boru, dalilingiz yoʻq! — Qunduzoy uning soʻzini boʻldi. Oydin, Hikoyalar. ◆ -Tuhmat, qani dalil? — birdan tutaqib baqirdi Uljayev. "Mushtum" . ◆ Maʼqul emas, deyish bilan ish bitmaydi, birorta dalil kerak. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

2 huq. Jinoyatni tasdiqlovchi narsa, fakt yoki holat. ◆ Siz aytayotgan buyumlar qotillikka aloqador ekanligiga dalil boʻla olmadi. Buni hali isbotlash kerak. "Yoshlik" . ◆ Oʻz raisini qoʻlga tushirgan hujjatlaridan, dalillaridan, tergov natijalaridan xabardor qildi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

3 Ashyoviy (yoki ashyoviy) dalil yoki moddiy dalil. Jinoyatni isbotlaydigan buyumlar. ◆ Sud majlisi zalida Pauersni josuslikda fosh etuvchi ashyoviy dalillar qoʻyilgan. Gazetadan . ◆ Prokuror aslo iloji yoʻqligini ashyoviy dalillar bilan isbotlab berdi. S. Ahmad, „Yulduz“ .

4 Toʻgʻri dalil Toʻgʻridan-toʻgʻri, bevosita isbotlaydigan dalil (maye., jinoyatchi barmogʻining biror narsada qolgan izi). Egri {yoki soxta) dalil Bavosita isbotlaydigan dalil. ◆ ..Boʻlmagan soxta dalillar bilan gapiruvchi ifloslarning soʻziga kirib, buxilda qilish yaxshi emas. Hamza, „Tanlangan asarlar“ .

Ot

dalil (koʻplik dalillar)

    joyini oʻzgartirish ning dalil

	birlik	koʻplik
Bosh kelishik	dalil	dalillar
Qaratqich kelishigi	dalilning	dalillarning
Joʻnalish kelishigi	dalilga	dalillarga
Tushum kelishigi	dalilni	dalillarni
O‘rin-payt kelishigi	dalilda	dalillarda
Chiqish kelishigi	dalildan	dalillardan
Vosita kelishigi	dalilla	dalillarla

Antonimlari

ДАЛИЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

dalil
1 довод, аргумент, доказательство, свидетельство; основание; ◆ sotsialistik xoʻjalikning yutuqlari Sovet Ittifoqining qudrati tobora oʻsayotganligining ~idir успехи социалистического хозяйства - свидетельство растущей мощи Советского Союза; ◆ rad qilib boʻlmaydigan ~ неопровержимое доказательство; неоспоримый довод; ◆ ashyoyi ~ юр. вещественное доказательство; ◆ ~ keltirmoq, ~ koʻrsatmoq приводить доказательство (довод); аргументировать;
2 юр.улика; ◆ toʻgʻri ~lar прямые улики; ◆ egri ~lar косвенные улики.