dandana
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]dan-da-na
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DANDANA Bu ot ПРСda [dändone] shaklida (226), ТжРСda dandona shaklida (115) keltirilgan. Asli tojikcha dandon otiga (q.) -a koʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan; oʻzbek tiliga ikkinchi boʻgʻinidagi o(â) tovushini a tovushiga admashtirib olingan; 'tishli narsa', 'tishga oʻxshatib yasadgan narsa' maʼnolarini anglatadi (OʻTIL, 1,208).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash], dandona I \f. — tishga
aloqador; tishga oʻxshash] 1 Biror asbob-uskunaning tishga oʻxshatib ishlangan va ulanadigan qismi. Muhammad Avaz havoza zinalaridan toʻppa-toʻgʻri janubiy gumbaz uchiga koʻtarilib, ustalar bilan gʻishtkorlik qildi. Soʻng peshtoq tarafga oʻtdi, peshtoq gardishi uchun dandona tashladi. "Yoshlik".
2 Imorat, qoʻrgʻon, qalʼa devorlari ustiga yoki chetiga gʻishtdan yoki yogʻochdan tishga oʻxshatib ishlangan qism. Ayvonning dan-danasi. n U [ ◆ Sobir temirchi] qozining qar-shisida dandana ustida tiz choʻkib oʻtirdi. J. Sharipov, „Xorazm“ .
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]dan-da-na
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- II \f. — tishsimon
qismga ega] q.x. Tishlari boʻlgan mola; sixmola. ◆ Endi mening oldimda u yerga dandana, mola bosish masalasi turardi. S. Ayniy, „Esdaliklar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДАНДАНА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.