erka

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

er-ka

Etimologiyasi

_ ERKA taltayadigan’, ’tantiq’. Nevarangiz e r k a oʻsdi. Bu sifat qadimgi turkiy tildagi ’ozodlik’, ’huquq’ maʼnosini anglatuvchi erk otidan -ä qoʻshimchasi bilan yasalgan boʻlsa kerak: erk + ä = erkä. Bu soʻzni er-feʼlidan -kä qoʻshimchasi bilan yasalgan deb talqin etish ham mavjud (ЭСТЯ, I, 297): er- + kä = erkä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Mehr, suyish hissi bilan mu-nosabatda boʻlinadigan; suyukli. ◆ Erka qizcha bilan mehribon otaning oʻrtasiga raxna so-lish johillik. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Bul-gʻorning erkasi, bolam, yoʻl boʻlsin.. "Erali va Sherali" . Sayr etaylik, kel, birga, er-kam, Rozi ketsin bizdan umrbod — Shodlik uchun yaralgan olam. E. Vohidov, Muhabbatnoma.

2 Koʻngliga kelgan ishni qilish uchun ixtiyor berib qoʻyilgan, taltaytirib yubo-rilgan, tantiq. ◆ Erka tutsa onasi, taltaya-di bolasi. Maqol . n ◆ Munis tengqurlariga oʻxshamasdi: juda erka edi, serjahl edi. Oʻ. Umarbekov, „Yoz yomgʻiri“ . ◆ Faxriddin erka oʻs-gan tantiq bola boʻlgani uchun Niso buvi: -Ha, ishqilib, ikkovining joni omon boʻlsin, — deb qoʻya qolar edi. A. Qahhor, „Boshsiz odam“ .

3 Erkalik, suyumlilik ifodalovchi. ◆ -Yol-gʻonchi ekansiz, — dedi u yana erka tovushda. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Gulnor chiroyli va erka tabassum bilan, xoʻp deganday, boshini qi-mirlatdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

4 Erka (erkaklar va xotin-qizlar ismi).

Antonimlari

ЭРКА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

erka
1 баловень, любимец; неженка; // избалованный, изнеженный; ◆ u otasining ~si он любимец своего отца; ◆ ~ bola избалованный ребёнок, баловень; ◆ ~ qilmoq баловать, избаловать;
2 Эрка (имя собств. мужское и женское); ◆ 

• ~ tilingni chiqar покажи язычок (говорится ребёнку).