erkak
Mundarija
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
er-kak
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
ERKAK er jinsiga mansub’. Ertalab e r k a k — l a r g a osh tortildi. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda ’er jinsiga mansub kishi’ maʼnosini anglatgan er soʻ— zidan -käk qoʻshimchasi bilan yasalgan boʻlib (Devon, Indeks, 432; Devon, I, 135; DS, 179), asli sifat maʼno — sini anglatgan, ot maʼnosi keyinchalik yuzaga kelgan: er + käk = erkäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 ayn. er 1, 2. ◆ Erkak jinsi.
- Erkaklar kostyumi, yat ◆ Doya kelgandan soʻng, ichkari hovli erkak zotidan tozalandi. A.
- Qodiriy, Oʻtgan kunlar. ◆ Bilmadim, xotin tortingani uchun erkak tegishgisi keladimi, erkak tegishadigan boʻlgani uchun xotin tor-tinadimi? A. Qahhor, «Qoʻshchinor chiroqlari» .
2 Er jinsidagi hayvon, jonivor. ◆ Erkak mushuk. Erkak qoʻy. Erkak gʻoz. n ◆ Xotinim qiz tugʻdi, deb xafa boʻlma, sherning erkak va urgʻochisi baravar. "Yoshlik" .
- Erkak novda Mevali daraxt, oʻsimlik-ning yaxshi hosil bermaydigan, xrsilga yaroqsiz novdasi. ◆ Ensasi qotib, uzun bir erkak novdani shartta qaychilab, shiddat bilan sugʻurib oldi. Shu behosil novda Sodir toʻnkaga oʻxshab ketdi. Shuhrat, «Jannat qi-dirganlar» . Erkak sabzi Oʻzagi yogʻochday qot-gan, ishlatishga deyarli yaroqsiz sabzi; erkaklagan sabzi. ◆ -Puli bor-ku yeydi, puli yoʻq-chi, — baland ovoz bilan soʻradi, erkak sabziga oʻxshagan bir eski chopon. K. Yashin, «Hamza» . Erkak supurgi ilv. Yovvoyi holda oʻsadigan oʻsimlik va undan tayyorlanadigan dagʻal supurgi.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ЭРКАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Ot[tahrirlash]
erkak (koʻplik erkaklar)
