ermak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

er-mak

Etimologiyasi

ERMAK 'shunchaki, band boʻlib turish uchun amalga oshiriladigan mashgʻulot’. ◆ Boʻsh vaqtimda ermak uchun rasm solar edim . Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’biror ish bilan yengil-yelpi shugʻullan-’ maʼnosini anglatgan er— feʼlidan (ЭСТЯ, I, 294) eski oʻzbek tilida —maq qoʻshimchasining —mäk shakli bilan yasalgan (ЭСТЯ,I, 301; КРС, 962): er- + mäk = ermäk.    ^
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Vaqtni koʻngilchogʻlik bilan yoki zerikmay oʻtkazish uchun xizmat qiladigan narsa, mashgʻulot. ◆ Bolalar ermagi. Bekorchilikka ermak. Ertak — ermak . ◆ Ov-qatdan keyin ermak uchun oʻzining ham oʻzga shoirlarning muammolaridan bir nechasini oʻqib, yashirilgan ismlarni topishni iltimos qildi. Oybek, „Navoiy“ .

2 Koʻngilga tasalli beradigan, ovutadigan narsa, kimsa; ovunchoq, yupanchiq. ◆ Nazokatning birdan-bir mashgʻuloti va ermagi dutor edi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ . ◆ Yolgʻizlikning dastlabki kunlarida uning ermagi faqat Toʻlqin bilan Uchqun boʻldi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

3 Masxara, kulgi, mazax boʻlgan kimsa, narsa. ◆ Qizlar Salimaxonni ermak qilib, kulib oʻtirganlarida, Xadichaxon kirib keldi. N. Fozilov, „Oqim“ .

Ermak qilmoq 1) ermak uchun biror narsa bilan mashgʻul boʻlmoq. ◆ Muhammad Jamol urina-urina, nihoyat, uyquga ketdi. Ahmad Husayn u-bu kitoblarni ermak qildi. Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ Ana, har kuni ermak qilib turadigan doʻmbirasining dastasi qamish kuli orasidan chiqib yotibdi. N. Fozilov, „Diydor“ ; 2) masxara qilmoq, ustidan kulmoq, kulgi qilmoq. ◆ Qiz ermak qilayotgandek, orqasiga qarab qichqirdi: -Hoy, Akbar, oʻrtogʻing keldilar, bu yoqqa chiq. S. Ahmad, „Togʻ afsonasi“ . ◆ Sayfi boʻlsa, hadeb tilini chiqarib, meni ermak qiladi. S. Ahmad, „Saylanma“ .

Antonimlari

ЭРМАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ermak
1 забава, развлечение; ◆ bolalarning ~lari детские забавы; ◆ ~ uchun для забавы, для потехи, ради развлечения;
2 утешение, отрада;
3 посмешище; ◆ ~ qilmoq 1) забавлиться (чем-л.); 2) потешаться, подсмеиваться (над кем-л.); делать посмешищем (кого-л.).