figʻon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

fi-gʻon

Etimologiyasi

FIGʻON q. afgon
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

fors. – baqiriq, dod-voy; faryod, yigʻi;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Qattiq xafa boʻlish, qaygʻurish, alam chekish tufayli yuz beradigan yigʻisigʻi; nola, faryod. ◆ Ona figʻon bilan yugurib kelib, mirshab qoʻliga osildi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆  Qurboning boʻlayin, ey onajonim, Sening faryodlaring — mening figʻonim. M. Yusuf, „Uyqudagi qiz.“

Figʻon chekmoq (yoki tortmoq) Dod-faryod koʻtarmoq, nola qilmoq, mungli tovush chiqarmoq. ◆ Tanbur mungli tovushda figʻon cheka boshladi. E. Usmonov, „Yolqin.“ ◆ Qandaydir hasharot chiyillab figʻon chekadi. F. Musajonov, „Himmat.“ ◆ Bu yerlarda qaygʻu muttasil kezar. Bu yerda shamollar tortardi figʻon. Gʻ. Gʻulom.

Figʻoni oshmoq (yoki chiqmoq); Juda jahli chiqmoq, jigʻibiyron boʻlmoq. ◆ Buni koʻrgan Gulchehraning figʻoni oshdi, chin yurakdan achindi. Gazetadan. ◆ Ashurali qizning boʻsh kelmayotganligidan figʻoni oshdi. "Sharq yulduzi". ◆ Figʻoni chiqib Jalilovning oʻzi yetib keldi. I. Rahim, „Zangori kema kapitani.“

Figʻoni falakka (yoki koʻkka, osmonga) chiqmoq (yoki koʻtarilmoq); Hadsan tashqari xafa boʻlmoq, tutaqib ketmoq. ◆ Inobatning figʻoni falakka chiqdi. J. Sharipov, „Saodat.“ ◆ Cholning figʻoni koʻkka chiqib, ularni oldiga solib quvib ketdi. H. Ahmar, „Kim haq?“

Antonimlari

ФИҒОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

figʻon
вопль, крик; стон; рыдание; ◆ figʻon qilmoq, figʻon etmoq, figʻon aylamoq, figʻon chekmoq, figʻon tortmoq вопить, кричать; стонать, рыдать; издавать вопли, стоны, крики; ◆ figʻoni chiqayotir он нервничает, волнуется, он крайне возбуждён; ◆ figʻoni falakka chiqdi (или falakdan oshdi) (букв. его стоны поднялись до небес) он вышел из себя; он дошёл до крайнего отчаяния; ◆ figʻon-nola или ◆ figʻonu nola крики и стоны.