gumon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gu-mon

Etimologiyasi

GUMON Bu ot ПРСda [gämon, goman] tarzida (427), ТжРСda gumon tarzida, OʻTILda ham gumon tarzida (I, 198) yozilgan; demak, bu ot oʻzbek tiliga tojik tilidan olingan; 'taxmin qilinayotgan oʻy-xayol' maʼnosini anglatadi. Bu ot bilan oʻzbek tilida gumon qil-, gumonsira- feʼllari hosil qilingan (OʻTIL, I, 198).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. ^— fikr, faraz; shubha

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Biror narsaning haqqoniyligiga, toʻgʻri-ligiga ishonmaslik; shubha. ◆ Bu qon eng qutlugʻ, eng muborak, eng sof qon... Bunga gumonim yoʻq. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Agar gumonim toʻgʻri boʻlsa, Komilbekning qotili Homiddir!A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Bundan durust joyning topilishi ham gumon. Gʻ. Gʻulom, „Shum bola“ .

Gumon qilmoq 1) shubha qilmoq, shubha-lanmoq. ◆ Sen kimdan gumon qilyapsan!', 2) taxmin qilmoq ..deb oʻylamoq. Hozirgi aftini koʻrgan kishi uni [◆ Roʻzimatni[ gap-soʻzda yoʻq, oʻzi toʻnggina bir yigit gumon qi-lar edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ . ◆ Boʻronboy Hamzani uyquga ketdi, deb gumon qildi. K. Yashin, „Hamza“ .

Gumon olmoshlari tlsh. Predmet, belgi kabilar haqida noaniq tasavvur anglatuv-chi, ularga taxminli ishora qiluvchi olmosh-lar: allakim, allanima, kimdir, nimadir, qandaydir. Gumon feʼli tlsh. Ish-hara-katning boʻlishini gumon-tusmol yoʻli bilan anglatadigan feʼllar, maye. borarman, aytarsiz, borishar.

Antonimlari

ГУМОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gumon
1 подозрение; сомнение; ◆ mening ~im faqat shunda 1) моё подозрение падет только на него; 2) я сомневаюсь только в этом; ◆ ~ bilan недоверчиво, подозрительно;
2 предположение; бировдан ◆ ~ qilmoq 1) подозревать кого-либо, сомневаться в ком-чём-либо; ◆ u sendan ~ qiladi он подозревает тебя; 2) предполагать, полагать;
3 в знач. сказ. сомнительно, вряд ли; ◆ uning bugun kelishi ~ вряд ли он сегодня придет;◆ 

• ~ olmoshi грам. неопределенное местоимение.