gurunch

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gu-runch

Etimologiyasi

GURU(N)Ch Bu ot ПРСda [gorondj] va [berendj] (67) shakllarida keltirilib, misollar keyingisida berilgan; ТжРСda guruns shakli shevaga xos deb (109), birinҫ shakliga havola berilgan, izoh va misollar oʻsha yerda keltirilgan (72); OʻTILda bu ot guru(n)ch tarzida yozilib, guruch va gurunch shakllarida ishlatilishi koʻrsatilgan (I, 200), oʻzbek tilining imlo lugʻatiga ham shunday shaklda kiritilgan (2003, 74). Koʻrinadiki, fors va tojik tillarida b tovushi bilan boshlanadigan shakl asosiy hisoblanadi; oʻzbek tiliga esa g tovushi bilan boshlanadigan gurunch shakli olinib, ikki xil oʻzgartirish bilan: a) Oxiridagi ch (dj) tovushini ch tovushiga admashtirib gurunch shaklida, b) gurunch shakli tarkibidagi n tovushini tapaffuz qilmay guruch shaklida ishlatish kabul qilingan. Bu ot 'sholining poʻstlogʻidan ajratib olingan doni' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 200).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. ^ ^ - guruch

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Sholidan oqlab olinadigan don mahsuloti; oshlik don. ◆ Guruch zavodi

◆ Laʼlixon soat beshni moʻljallab, oshning guruchini soldi

◆ Oydin, Koʻngil toʻldimi, yaxshi yigit. Ahmad guruchni ikki marta agʻdarib, oshni damlab qoʻydi. F. Musajonov Himmat

Guruch orasida kurmak boʻlmoq, Begona boʻlib ajralib turmoq.

◆ Yormat tarvuzini tugatib, toʻsatdan taklif qildi: -Borasizmi? Rostini aytsam, uchib ketgim kelayapti. -Guruch orasida kurmak boʻlamizmi? — eʼtiroz qildi Yoʻlchi. Oybek, „Tanlangan asarlar“

Antonimlari

ГУРУНЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.