gʻisht
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]gʻisht
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]GʻISHT Bu ot ПРСda [xesht] shaklida keltirilib, 'xom gʻisht', 'quyma', 'nayza ' deb izohlangan (193); ТжРСda xisht I shaklida keltirilib, "kirpich" deb izohlangan (423); oʻzbek tiliga tojik tilidagi shakli x tovushini gʻ tovushiga almashtirib olingan; 'qolip yordamida loydan choʻzinchoq toʻrtburchak shaklida quyib quritiladigan qurilish materiadi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 661).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
\f. s. ,t. ch — gʻisht
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Qolip yordamida loydan toʻrtburchak shaklida quyiladigan qurilish materiali. ◆ Xom gʻisht. Gʻisht quymoq. Gʻisht termoq. Qolipsiz gʻisht bitmas, rejasiz ish bitmas. Maqol . m ◆ Atrofimdagi imoratlarning koʻpi pishiq gʻishtdan, baʼzilari xom gʻishtdan boʻlsa ham, koʻkrakdor qilib solingan. Shukrullo, „Saylanma“ . ◆ Berdiboy yaxshi bir notoy., oʻrtacha arrakash, gʻisht teruvchi edi. A. Qodiriy, „Kichik asarlar“ .
- Gʻisht qolip(i)dan koʻchdi Fursat oʻtdi, boʻlar ish boʻldi. ◆ Endi gʻisht qolipdan koʻchgan edi. Sayyora murosaga keldi. Ismoilning aliment toʻlashini sir tutdi. P. Qodirov, „Qalbdagi quyosh“ . Goʻriga gʻisht qalamoq q. goʻr.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҒИШТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
gʻisht
кирпич; // кирпичный; pishiq (или pishgan) ◆ ~ жжёный кирпич; ◆ xom ~ сырцовый кирпич, кирпич-сырец, необожжённый кирпич; ◆ ~ devor кирпичная стена; ◆ ~ qoʻymoq делать (формовать) кирпичи; ◆ ~ termoq укладывать кирпичи; ◆ ~ teruvchi каменщик; ◆
- ~ qolipidan koʻchdi (букв. кирпич отстал от формы) дело сделано (теперь уже поздно).