hunar
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]hu-nar
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]HUNAR Bu ot ПРСda [honär] shaklida (598), ТжРСda hunar shaklida (508) keltirilgan; oʻzbek tiliga tojik tilidagi shakli olingan; asli 'layoqat', 'sanʼat' maʼnolarini anglatadi; keyinchadik 'kasb' maʼnosini xam anglata boshlagan (ТжРС, 508; OʻTIL, II, 711).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
arab. sanʼat; bilim, koʻnikma, mahorat, ustalik; kasb.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Muayyan koʻnikma, mahorat talab qiladigan, tirikchilikning asosiy manbai hisoblanuvchi ish, mashgʻulot; kasb.
◆ Hunar, hunardan rizqing unar. Maqol . ◆ Yigit kishiga yetmish hunar oz. Maqol . ◆ Onam ham oʻqituvchi, Bir hunari — toʻquvchi, Men-chi alo oʻquvchi... Q. Muhammadiy ◆ Yigitning qoʻlida gulday hunari bor. Oybek, „Tanlangan asarlar“ ◆ Otasining hunarini yaxshi egallab olgan bu yigitcha uchun qishloqda ish koʻp edi. S. Ahmad, „Hukm“ .◆ Boshqa bir hunarga bersak boʻlmaydimi? — dadamning sartaroshlikka hech koʻngillari yoʻq edi. E. Raimov, „Ajab qishloq“ . - Biror ishdagi mahorat, sanʼat; mohirlik, ustalik talab etuvchi ish, xatti-harakat.
◆ ..Hunarining borin unda bildirgan, Kungurasin poʻlatdan qip endirgan. Murodxon . ◆ Konferansye "ikkinchi nomerda xohla-gan kishi xohlagan hunarini koʻrsatishi mumkin", deb hammani kuldirdi.. A. Qahhor, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Chekinish uchun ham hu-nar kerak.. bu ham sanʼat talab qiladi. Oybek, „Quyosh qoraymas“ - Odat tusidagi ish, harakat.
◆ Ammo eski hunaringizni qilib, otamga chaqsangiz, mendan shafqat kutmang! Mirmuhsin, „Meʼmor“ . ◆ Uyda qovogʻini osiltirib, koʻchada begona ayolni koʻrganda iljayadigan, tirjayadigan hunarga oʻrgandi. “Mushtum” . ◆ Kesatiq hunaring esingdan chiqdimi, deb turgan edim. Harnechuk yodingda ekan... Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . - Boʻlmagʻur, kelishmagan xatti-harakat, qiliq, odat.
◆ Abdishukur, ovozni bunchalik boshqacha qilishni kimdan oʻrganding? Hunaringga balli-ye... Oybek, „Tanlangan asarlar.“ ◆ Gʻaroyib kuchdan “sher” boʻlib ketgan bolalar tarbiyachilarini koʻrib xijolat tortish, izza boʻlish oʻrniga gʻilaylashgan koʻzlarini suzib, oʻz “hunar”larini davom ettiraverishdi. Gazetadan .
- Hunar koʻrsatmoq
- biror ishga boʻlgan mahoratini namoyish qilmoq. ◆ Lekin endigi koʻrgazmaga tomosha qilgani emas, hunarimni koʻrsatgani boraman. Gʻalati payvandlar qilganman. A. Qahhor, „Tanlangan asarlar“ ;
- boʻlmagʻur, kelishmaydigan ish, harakat, qiliq namoyish qilmoq. ◆ Meʼyorini bilganlar shirin oʻtirib, hordiq chiqardi, xurmachasiga sigʻmaganlar hunar koʻrsatdi. Shirin oshga pashsha tushdi.. Yunus Rajabiy, „Toʻylar haqida oʻylar“ .
- Hunar chiqarmoq. Boʻlmagʻur, yoqimsiz ish, harakat, qiliq qiladigan boʻlmoq; shunday ish, xatti-harakat, qiliqni odat qilmoq. ◆ Maktabda endi yigʻilish boʻlib qolsa, uni boʻlar-boʻlmas-ga maqtaydigan hunar chiqardi. “Guldasta” . ◆ Bosh-koʻzimni aylantirib, qoʻlga oldingiz, endi hunar chiqaryapsizmi?S. „Karomatov“, Bir tomchi qon г. .
- Hunar qilmoq
- biror kasb-hunarni egallamoq. ◆ Boʻlmagay inson aziz, yaxshi hunar qilmasa. Yoki oʻqib, ilm ila oʻzni guhar qilmasa. Habibiy
- biror boʻlmagʻur ish, xatti-harakat, qiliqni kasb qilmoq, odat qilmoq. ◆ Sheʼr yozib, xon-u xonzodalar zardasini qaynatmoqni oʻziga hunar qilib olgan. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҲУНАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
hunar
1 искусство, мастерство, умение; ◆ ~ ishlatmoq 1) приложить всё своё умение, мастерство; 2) перен. хитрить, ловчить; ◆ ~ koʻrsatmoq 1) показывать своё искусство, мастерство, умение; 2) перен. хитрить, ловчить;
3 перен. выкидывать номер;
2 ремесло; профессия; // ремесленный; ◆ qoʻl ~i рукоделие; ◆ ~ maktabi ремесленное училище; ◆ uning qoʻlida ~i yoʻq у него нет профессии; ◆ qoʻlingda guldek ~ing bor у тебя очень хорошая профессия; ◆ ~, ~dan unar погов. ремесло даёт средства к существованию (кормит); ◆ er yigitga yetmish turli ~ oz посл. молодцу и семидесяти ремёсел мало; ◆ ~ oʻrganishga ham ~ kerak посл. для того, чтобы обучаться ремеслу, нужно умение.