kahrabo

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

kah-ra-bo

Etimologiyasi

KAHRABO Bu ot 'somon' maʼnosini anglatadigan tojikcha kah otiga (ТжРС, 185) 'tort-' maʼnosini anglatadigan rabudan feʼlining rabo hozirgi zamon asosini (ТжРС, 317) qoʻshib tuzilgan boʻlib, 'ziynat buyumlari yasashda ishlatiladigan somon rangli shaffof yaltirok tosh' maʼnosini, shu maʼnodan oʻsib chiqqan 'sarik' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 374). Bu tosh oʻziga somonni tortish xususiyati borligi tufayli shunday nomlangan deyiladi (OʻKAAQL, 154).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

[f. ^— bir turli sariq tosh]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sariq rangli, shaffof, yaltiroq, tosh qotgan yelim; smola (ziynat buyumlari tayyorlash va imoratlarni bezashda ishla-tiladi). ◆ Kahrabodan yasalgan mushtuk. Kah-rabo marjon. Kahrabo munchoq. m ◆ Kahrabo kislotasi chigit magʻzidagi moyning miqdo-rini ham bir protsentga koʻpaytirdi. R. Rah-monov, „Kaxrabo siri“ . ◆ Domla hech narsa demay, kahrabo tasbehini oʻgirib, allaqaysi bir surani pichirlay boshladi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

2 koʻchma. Kahrabo rangiga oʻxshash, sar-gʻaygan, zaʼfaron. ◆ Qishning elchisi yetibkel-di. Qayerdadir xazonrez izgʻirin kezib yurib-di. Kahrabo dalalar namiqqan. A. Muxtor, „Moʻʼjizali alanga“ . ◆ Xon juda zolim ekan, oti Xonbobo ekan, Zulm ostida bu elning yuzi kahrabo ekan. S. Abdulla, „Tohir va Zuhra“ . Sevgi dardidan mening ham boʻldi rangim kah-rabo. E. Vohidov, Muhabbatnoma.

Ot

kahrabo (koʻplik kahrabolar)

Antonimlari

КАҲРАБО. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kahrabo
1 янтарь; // янтарный; ◆ ~ marjon янтарные бусы;
2 перен. пожелтевший, поблёкший; ◆ ~ dalalar пожелтевшие нивы; поблёкшие поля; ◆ rangi ~ пожелтевшее, измождённое лицо.