kavush

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ka-vush

Etimologiyasi

^ KAVUSH Bu ot asli kafsh tovush tarkibiga ega boʻlib (ПРС, 402) oʻzbek tiliga f tovushini v tovushiga almashtirib, vsh tovushlari oraligʻiga i tovushini kiritib qabul qilingan; 'boshligi qatgiq charm bilan tikilgan oyoq kiyimi' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 357). Oʻzbek soʻzlashuv tilida bu ot tarkibidagi a tovushi v tovushi taʼsirida o(â) aytiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. jui— oyoq kiyimi, bosh-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Charmdan tikilgan va odatda mahsi bilan kiyiladigan oyoq kiyimi. ◆ Zaifona kavush. Bachkatsr kavush. m ◆ Otabek kavushi-ni dahlizga yechdi-da, uy boʻyiga bir-ikki qay-ta yurdi va entikib nafas oldi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Kavushi toʻgʻri boʻlmoq Quvilmoq, haydal-moq. Kavushim koʻchada qolgani yoʻq ayn. oyogʻim koʻchada qolgani yoʻq q. koʻcha. ◆ Chorlamagan joyga borish uchun sening kavushing koʻchada qolgan emas. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Kavushing toʻgʻri Joʻnay ber, yoʻqol. Kavushini toʻgʻrilab qoʻymoq Birovni haydab yubormoq, quvib yubormoq. ◆ "Yoʻqol, koʻzimga koʻrinma!" deb, shu zahotiyoq kavushini toʻgʻrilab qoʻyi-shimumkin. A. Muxtor, „Tugʻilish“ .

Antonimlari

КАВУШ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kavush
кавуши (кожаные калоши национального образца); ◆ bachkana ~ детские кавуши; ◆ zaifona ~ женские кавуши; ◆ bir poy ~ туфля; ◆ bir juft ~ пара туфель; ◆ amirkon ~ лакированные туфли; ◆ ~ yechmoq снимать туфли; ◆ ~ni toʻgʻrilab qoʻymoq 1) ставить туфли так, чтобы их было удобно надеть; 2) перен. создавать (для кого-л.) невыносимые условия, чтобы он вынужден был уйти, удалиться, прогонять; ◆ ~ing toʻgʻri! скатертью (тебе) дорога!; катись отсюда!; ◆ qayoqqa borsang, boraver, ~ing toʻgʻri! куда хочешь, туда и иди, скатертью дорога!; ◆ 

• ~im (или oyogʻim) koʻchada qolgani yoʻq (букв. мои туфли не остались на улице) не стоит (куда-л.) идти, не к чему за семь вёрст идти киселя хлебать.