kechikmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ke-chik-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]KECHIK— 'belgilangan muddatdan kech qol—U Azizni shu yerda kutishga, agar u kechikkuday b oʻ l s a, .. Dildorning uyiga borishga haror hildi (Hamid Gʻulom). Bu feʼl 'belgilangan muddatdan ancha keyin' maʼnosini anglatuvchi kech I ravishidan —(i)k qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 51): kech I + ik = kechik—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Kerakli yoki belgilan-gan vaqtdan keyin kelmoq, keyin bormoq; kech qolmoq. ◆ Ishga kechikmadingizmi? shsh U hozir xotinining.. nega buncha kechikdingiz, degan soʻrogʻini kutar |edi]. A. Qahhor, Qa-notsiz chittak. ◆ Sevikli kuyovini yoʻlakda koʻrgan Oftob oyim.. kechikkani uchun nechogʻ-liq tashvishlar tortib va kindogʻ tushlar koʻrganini [Otabekka] labi-labiga tegmay soʻzlay ketdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
2 Belgili muddatdan keyinga qolmoq, oʻz vaqtida bajarilmaslik. ◆ Taʼmir ishlari bu yil bir oz kechikdi. n ◆ Kechikib ekilgan gʻalla ham, chigit ham, Matqovulning keyin bergan ishlovlariga qaramay, yaxshi unum qil-madi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .
3 s. t. kam qoʻll. Kech boʻlmoq, kech kir-moq. -Beda oʻrib qoʻyish kerak edi-ku, — ◆ bo-shini qashidi Yormat. — A, kun ham kechikib qolibdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]КЕЧИКМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
kechikmoq
1 опаздывать, запаздывать; задержираться; men ishga kechikdim я опоздал на работу;
2 разг. (с)вечереть.