kekirmoq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
ke-kir-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
KEKIR- 'oshqozonda toʻplangan havoni kekirdak orqali chiqar—'. Toʻlagan .. don tihilgan tovuhday boʻynini choʻzib k ye k i r d i (Abdulla Qodiriy). Bu feʼl qadimgi turkiy tilda tovushga taqlidni ifoda— lovchi käk soʻzidan —(i)r qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 37), keyinchalik ä unlisi ye unlisiga al— mashgan (Devon, II, 88): käk + ir = käkir- > kekir—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- Oshqozonda toʻplangan havoning qiziloʻngachdan ogʻiz orqali shov-qin (ovoz) bilan chiqarmoq; kekirik chi-qarmoq. ◆ Toʻlagan engashib, dasturxonning bir chetiga soqolini artdi, don tiqilgan to-vuqday boʻynini choʻzib kekirdi. A. Qahhor, „Ogʻaynilar“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
КЕКИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.