Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ke-ma

Aytilishi

Etimologiyasi

KEMA ' suvda suzish uchun xizmat qiladigan quril-ma ’. Kemaga tushganning joni bir (Maqol). Bu soʻz OʻTILda forscha deb koʻrsatilgan (I, 378). DSda bu soʻz kemä, kem1 shakllarida (297- bet), ПДПda käm1 shaklida (393— bet), Devonda kem1 shaklida (III, 253) keltirilgan. Unlilarning bu qadar almashinuvi ushbu soʻzning turkiy ekanini tasdiqlab turibdi. Asli bu ot qadimgi turkiy tildagi ' gʻajil—', 'kemiril-' maʼnosini anglatgan kem— feʼlidan (ЭСТЯ, III, 19) —ä qoʻshimchasi bilan yasalgan: kem— + ä = kemä. Dastlab kema hajman qayiqqa teng boʻlib, yoʻgʻon daraxt tanasining bir pallasi ichini kovlab tayyorlangan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Suvda suzadigan, yuk va yoʻlov-chilarni tashish, baliq ovlash, ilmiy-tad-qiqot, sport, sayyohlik va harbiy maqsad-lar uchun moʻljallangan qurilma. ◆ Baliqchi-lar kemasi. Yuk tashish kemalari. Harbiy kema. m ◆ ..yuk ortilgan kemalar bu keng sunʼiy anhor orqali Amudaryoga borar, undan Orol dengiziga tushib, Gʻazzoliga ketardi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .

Zangori kema Paxta terish mashinasi. ◆ Yoʻlning ikki chetidagi ummondek bepoyon paxta dalalarida zangori kemalar suzmoqda. Gazetadan . Kemaga tushganning joni bir Bir maqsadda birga harakat qiluvchilar yaxshi-likni ham, yomonlikni \am birga baham koʻradilar, degan maʼnoni bildiradi. ◆ Emin Rajabov oʻzini yana polka tagiga olmoqchi edi, Normat ushlab qoldi: -Dadil boʻl, oʻrtoq, kemaga tushganning joni bir! I. Rahim, „Chin muhabbat“ . Kosmik kema Kosmosda uchish uchun maxsus ishlangan qurilma. ◆ I960 yil 19 avgust kupi ikkinchi kosmik kema Yer yoʻldoshi orbitasiga uchirildi. H. Shokirova, „Parvoz-lar“ . Havo kemasi Dirijabl, ogʻir samolyot. ◆ Havo kemasi ohista uchib boryapti; samolyot saloni oddiy ish kunidek gavjum. Gazetadan .

Tillarda

Tillar

Tarjimalar

Afrikaanscha: skip
Albancha: anije
Arabcha: سفينة (safīna)
Armancha: նավ (nav)
Astuleoncha: barcu
Ozarbayjoncha: gəmi
Baskcha: itsasontzi
Beloruscha: карабель (karabjélʹ), судна (súdna)
Bengalicha: জাহাজ (jahaj)
Bolgarcha: кораб (kórab), параход (parahód)
Birmancha: သင်္ဘော (sangbhau:)
Katalancha: vaixell, nau
Xitoycha: 船 (chuán), 船舶 (chuánbó)
Chexcha: loď

Inglizcha: ship
Ispancha: navío
Italyancha: nave
Olmoncha: Schiff
Nepalcha: जहाज (jahāj)
Pushtucha: جهاز
Forscha: کشتی (kašti), ناو (nâv), جهاز (jahāz)
Portugalcha: navio
Suaxilicha: meli, jahazi
Shvedcha: skepp, fartyg
Tojikcha: киштӣ
Turkcha: gemi
Vyetnamcha: tàu thuỷ, tàu

Antonimlari

КЕМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kema
корабль, судно; // судовой, корабельный; ◆ harbiy ~ военный корабль; ◆ suv osti ~si подводная лодка; ◆ havo ~si воздушный корабль; ◆ ~ halokati кораблекрушение; ◆ zangori ~ (букв. голубой корабль) хлопкоуборочная машина, хлопкоуборочный комбайн; ◆ kosmik ~ космический корабль; kemaga tushganning joni bir посл. у плывущих в одном корабле судьба одна.