kengashmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ken-gash-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]KEŊASH- 'fikrlash—', maslahatlash-'. Jamoa vakillari k ye n g a sh i b, tabiiy ofat ohibat-larini bartaraf etish boʻyicha amaliy tadbirlar belgilashdi. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'maslahat sol-' maʼnosini anglatgan keŋä— feʼlidan (ДС, 298) 'birga' maʼnosini ifodalovchi —sh qoʻshimchasi bilan hosil qilingan: kenä— + sh = keŋäsh-. (ПДП, 394: kiŋäsh-; Devon, III, 403: köŋäshdi; DS, 299: keŋäsh-).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Birgalikda muhokama qilmoq, oʻzaro maslahatlashmoq. ◆ Amirzodam, bugun otliq sayrga chiqmoqchi edingiz, xonim hazratlarining takliflarini barcha beklar bilan kengashib koʻrurmiz. P. Qodirov, „Yul-duzli tunlar“ . ◆ Endi bizlarni joylashtiring, ertaga xalq bilan kengashamiz. A. Muxtor, „Chinor“ .
2 Maslahat olmoq, maslahat soʻramoq. ◆ Sen uyingga borib, otang bilan kengash, bolam. Ota rozi — xudo rozi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]КЕНГАШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
kengashmoq
совещаться;
2 советоваться, консультироваться; keng kengashib yirtiladi, tor tortishib yirtiladi посл. (букв. широкое подумает, прежде чем порваться, а узкое трётся и рвется) запас беды не чинит (об одежде).