koʻkat
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]koʻ-kat
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]KOʻKAT ' oʻsib turgan oʻt-oʻlan'. Xushboʻy mevalar, aynihsa koʻkatlar, turli nav sabzavotlar juda moʻl yogildi (Oybek). Bu ot oʻzbek tilida 'kashnich, ukrop, barra piyoz kabi oʻsimlik' maʼnosini anglatuvchi kok otidan —ä qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga -t qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan: (kok + ä = kokä-) + t = kokät. Bu soʻzni kok ot soʻzlaridan tarkib topgan, bu soʻzlar bir soʻzga birlashganidan keyin ikkinchi boʻgʻin-dagi o unlisi ä unlisiga almashgan deb talqin qilish ham mavjud.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Oʻsib turgan oʻt-oʻlan; oʻt-oʻsim-lik. ◆ Qoʻylarning barra koʻkatlarni oʻtkir tishlari bilan jodiday qirqib pishillash-lari, qoʻzilarning onalarini qidirib maʼ-rashlari atrofni bosdi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Mansur tizza boʻyi koʻkatlar ustida choʻnqa-yiboʻtirar.. hech nimani koʻrmas edi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
2 Ovqatga qoʻshib yeyiladigan (kashnich, ukrop kabi rezavor) oʻsimliklar; oshkoʻk. ◆ Xushboʻy mevalar, ayniqsa koʻkatlar, turli nav sabzavotlar juda moʻl yogʻildi. Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ Koʻkat rastasi, qovun bozor, hoʻl meva, quruq meva rastalarini koʻrib, yon koʻchadan pastladik. "Mushtum" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]КЎКАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.