koʻpchimoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻp-chi-moq

Etimologiyasi

KOʻPCHI- 'biroz shish—', ' boʻrt—'. Kurashayot— ganda koʻzlari ham hizarib holganini, hovogi odat— dagidan koʻpchibroh turganini koʻrdi (Pirimqul Qodirov). Bu soʻz 'shish-\ 'koʻtaril-' maʼ-nosini anglatuvchi köp— feʼlidan ' biroz', ' maʼlum da-rajada' maʼnosini ifodalovchi —chi qoʻshimchasi bilan hosil qilingan, keyinchalik ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: köp— + chi = köpchi- > kopchi—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Shishmoq, boʻrtmoq, shishib koʻtarilmoq (yuz, qovoq va sh. k. qaqida). ◆ Koʻrishayotganda, koʻzlari ham qiza-rib qolganini, qovogʻi odatdagidan koʻpchib-roq turganini koʻrdi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ . ◆ Bashorat yetib keldi.. yum-yumaloq yuzi ter-lab, qizarib, koʻpchib ketgan. A. Muxtor . Opa-singilLar. ◆ ..osmondagi oylar ham, koʻpchib yotgan yerlar ham — bari-bari seniki. T. Murod, Ot kishnagan oqshom.

2 Yetilib, shishib koʻtarilmoq; yetilmoq (asosan xamir haqida). ◆ Maxsus avtomat mashina koʻpchigan xamirni zuvala qilib, uzib tashlayapti. Gazetadan . ◆ Vaqti yetib koʻpchi-gach, albat, Togʻoradan toshadi xamir. M. Ali, „Boqiy dunyo“ .

Antonimlari

КЎПЧИМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

koʻpchimoq
1 опухать, распухать; qovogʻi koʻpchidi веки у него набухли (опухли);
2 подниматься, бродить; раскисать; увеличиваться в объёме, набухать; agʻdarib haydalgan tuproq xuddi koʻpchigan xamirday koʻtarilib turibdi вспаханная земля вздыбилась, словно поднявшееся тесто.