koʻzikmoq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
koʻ-zik-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
KOʻZIK- ' koʻz tegishi natijasida kasalga chalin-'. Kelinim k oʻ z i k i b holganga oʻxshaydi. Bu feʼl oʻzbek tilida koz otining 'yomon taʼsir koʻrsatuvchi qarash' maʼnosidan (UTIL, I, 411: koʻz tegdi) — (i)k qoʻshimchasi bilan yasalgan: koz + ik = kozik-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
- Xurofiy tushunchaga koʻra, oʻzganing yomon nazari taʼsir etmoq; shunday nazar taʼsirida ogʻrimoq, salbiy holat yuz bermoq; koʻz tegmoq ( q. koʻz). ◆ Isiriq solib, hazrati Bahovuddinga oʻn bitta kulcha atab qoʻy, bolam. Qizing koʻzikkan, ha, yomon koʻz oralagan.. Mirmuhsin, „Meʼmor“ . Boʻri qora:
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
◆ Ey, muncha koʻp tikilma, qassob! Irim-sirimga ishonmayman-u, sening koʻzing bor deyman-ov. Shu jonivor koʻzikib qolsa, oʻyaman shu poʻstakdagi teshiklaringni. "Guliston" .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
КЎЗИКМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Ruscha ru
koʻzikmoq
разг. подвергаться «сглазу»; bola koʻzikibdi ребёнка сглазили.