kunchiqar
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]kun-chi-qar
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]KUNCHIQAR ' sharq'. Itlarning qishlohning kunchihar tomonidan boshlangan akillashlari sekin-asta hishlohning kunbotar tomoniga kelmohda edi (Sadriddin Ayniy). Bu soʻz oʻzbek tilida Kun chiqädi gapi tarkibidagi —di tuslovchisini tashlab, —ä zamon qoʻshimchasini — (ä)r sifatdosh qoʻshimchasiga al— mashtirish bilan yuzaga kelgan transformani bir soʻzga birlashtirib hosil qilingan: Kun chiqädi > kunchiqär. Bu maʼno qadimgi turkiy tilda kyp1ouziya, kyp1ouiv soʻzlari bilan anglatilgan (ДС, 327, 328).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]ayn. sharq I. ◆ Itlarning qish-loqning kunchiqar tomonidan boshlangan akil-lashlari sekin-sekin qishloqning kunbotar tomoniga kelmoqda edi. S. Ayniy, „Qullar“ . ◆ Kunchiqar tomonda tepaliklar boʻlib, kunbotar tomon — tekislik, undan nari — qum-liklar. Mirmuhsin, „Meʼmor“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]КУНЧИҚАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.