kutubxona

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ku-tub-xo-na

Etimologiyasi

KUTUBXONA Bu ot arabcha kitob otining (ARS, 676) qutub koʻplik shakliga 'uy' maʼnosini anglatadigan tojikcha xona otini (ТжРС, 426) qoʻshib tuzilgan boʻlib, 'kitoblarni jamlab, tartiblab, ulardan kitobxonlarning foydalanishini taʼminlovchi muassasa' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 408). Qizigi shundaki, shunday maʼnoni anglatuvchi maktabat(un) oti boʻla turib arab tili lugatiga kutubxona oti ham kiritilgan (ARS, 677). Kutubxona otidan oʻzbek tilida kutubxonachi oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

a. _v ~ "kitob" s. ning koʻpl. + xona

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Kitob, jurnal va sh. k. ni toʻplash, saqlash va ularni tashviqot qilish, oʻquvchilarga foydalanish uchun berish bilan shugullanuvchi muassasa. ◆ Oʻzbekis-ton Fanlar akademiyasining kutubxonasi. m ◆ Temirjon ha,gigina kutubxonadan olib kelib, divanga betartib sochib qoʻygan kitob-lariga qaradi. J. Abdullaxonov, „Oriyat“ . ◆ Yodgor shu kuni tushdan keyin kutubxonaga borgandi.. Zalda oʻn-oʻn besh kishidan boʻlak hech kim yoʻq edi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .

2 Turi jihatdan bir-biriga yaqin boʻlgan va maʼlum bir toifadagi kitobxon-larga moʻljallangan kitoblar seriyasining nomi. ◆ "Mushtum" kutubxonasi. Jahon ada-biyoti kutubxonasi.

3 Maʼlum shaxsga tegishli koʻp miqdor-dagi kitoblar va shu kitoblar turadigan joy. ◆ Eshikdan bosh suqib, unga salom berdi-da, mehmonxona tokchalari toʻla kitoblarga bir muddat tikilib qoldi. Otasi oʻzining boy kutubxonasi bilan bejiz faxrlanmas-di. K. Yashin, „Hamza“ .

Antonimlari

КУТУБХОНА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kutubxona
1 библиотека; // библиотечный; ◆ asosiy ~ фундаментальная библиотека; ◆ ~ xodimi библиотечный работник, библиотекарь;
2 серия книг, библиотечка; maktab oʻquvchisi kutubxonasi библиотечка школьника.