nega
Ot
nega
Ism
nega
Ot
nega
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
ne-ga
Aytilishi
Etimologiyasi
NEGA 'nima uchun', 'nima sababli’. Qani, ros-tini ayt-chi, n yega hoʻnimsizsan? (Abdulla Qahhor). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni bildirgan bu olmosh asli qadimgi turkiy tilda ne olmoshiga joʻ— nalish kelishigining -kä qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ДС, 357); keyinchalik ikki unli oraligʻidagi k undoshi g undoshiga almashgan: ne + kä = nekä > negä; bu soʻz oʻzbek tilining shevalarida nägä shaklida ham ta — laffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
soʻr. olm. 1 Harakat yoki hodisaning sababi haqida soʻroqni ifodalaydi; nima uchun? ◆ Qani, rostini ayt-chi, nega qoʻnim-sizsan? A. Qahhor, „Qanotsiz chittak“ .
2 Ritorik soʻroq gaplarda soʻzlovchining aytilgan, boʻlib oʻtgan yoki koʻzda tutilgan harakat, hodisa va sh. k. larga salbiy (af-suslanish, achinish) munosabatini bildiradi. ◆ Gʻam, qoʻrquv titrogʻi bilan ezilgan Gulnor koʻrpaga oʻralib oʻyladi: Nega kecha qochmadim? Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Men aytaman, bolam, qoʻlimdan shuncha ish kelar ekan, dadang hayot vaqtida nega “bersang — yeyman, ursang — oʻlaman ”, deb oʻtirgan ekan-man! A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.
- Nega deng (yoki desang) Chunki, sababi shuki, negaki. ◆ Maayuhatga hammasi chaqqon. Nega desang, maslahatgoʻylik oson narsa-de: tili qimirlaydi, xolos. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
Antonimlari
НЕГА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
ne-ga
Aytilishi
Ot
nega (koʻplik negalar)