Ispancha (es)

Ot

nega

Papiamentocha (pap)

Ism

nega

Portugalcha (pt)

Ot

nega

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ne-ga

Aytilishi

Etimologiyasi

NEGA 'nima uchun', 'nima sababli’. Qani, rostini aytchi, yega qoʻnimsizsan? (Abdulla Qahhor). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni bildirgan bu olmosh asli qadimgi turkiy tilda ne olmoshiga joʻnalish kelishigining -kä qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ДС, 357); keyinchalik ikki unli oraligʻidagi k undoshi g undoshiga almashgan: ne + kä = nekä > negä; bu soʻz oʻzbek tilining shevalarida nägä shaklida ham talaffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

soʻr. olm. Harakat yoki hodisaning sababi haqida soʻroqni ifodalaydi; nima uchun? ◆ Qani, rostini aytchi, nega qoʻnimsizsan? A. Qahhor, „Qanotsiz chittak“ .
Ritorik soʻroq gaplarda soʻzlovchining aytilgan, boʻlib oʻtgan yoki koʻzda tutilgan harakat, hodisa va shu kabilarga salbiy (afsuslanish, achinish) munosabatini bildiradi. ◆ Gʻam, qoʻrquv titrogʻi bilan ezilgan Gulnor koʻrpaga oʻralib oʻyladi: Nega kecha qochmadim? Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Men aytaman, bolam, qoʻlimdan shuncha ish kelar ekan, dadang hayot vaqtida nega “bersang — yeyman, ursang — oʻlaman ”, deb oʻtirgan ekanman! A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.

Nega deng (yoki desang) Chunki, sababi shuki, negaki. ◆ Maayuhatga hammasi chaqqon. Nega desang, maslahatgoʻylik oson narsa-de: tili qimirlaydi, xolos. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

НЕГА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

=

Xakascha (kjh)

=: ноға (noʻga).

Ruscha _ru

nega
мест. вопр.
зачем, почему; ◆ nega kulasan? почему ты смеешься?; что ты смеешься?; ◆ nega indamaysan? почему ты молчишь?, что ты молчишь; ◆

nega desang или ◆ nega deng потому что, так как.