oʻrgimchak
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
oʻr-gim-chak
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
OʻRGIMCHAK ’toʻr toʻqib, pashsha kabi mayda joni — vorlarni tutib yeydigan boʻgʻin oyoqli hasharot’. Oʻ r -g i m ch a k inini supurgi bilan olib tashladim. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda ’esh—’ maʼnosini anglatgan ö:r- feʼlining ör- shaklidan 'takror’ maʼnosini ifo — dalovchi —gü qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shak — liga —m qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan otga kichraytirish maʼnosini ifodalovchi —chäk qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 545); oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan, ikkinchi boʻgʻindagi ü un — lisi i unlisiga almashgan: [(ör— + gü = örgü—) + m = ör-güm] + chäk= örgümchäk > orgimchäk. Devonda (I, 162) bu soʻz öroʻmchäk shaklida keltirilgan (—goʻ qoʻshimchasi qatnash-magan).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
Oʻziga ovqat boʻladigan hasharotlarni tutish uchun toʻr(in) toʻqiydigan boʻgʻimoyoqli yirtqich hasharot. Urgimchak uyasi. ◆ Shiftda oʻrgimchak toʻriga ilinib, bir maqomda gʻingʻillab turgan pashsha Nizomiddinovning gʻashiga tegdi. S. Ahmad, „Hukm“
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ЎРГИМЧАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.