oʻqtalmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻq-tal-moq

Etimologiyasi

OʻQTAL- 'hujum qilish mumkin boʻlgan ashyo bilan tahdid qil-’. Sabri tugagan dehhon ularga hoʻlidagi ketmonni oʻ h t a l d i. Bu soʻz asli ’yoy bilan otila — digan nayza' maʼnosini anglatuvchi oq otidan -la qoʻshimchasining -ta shakli bilan yasalgan feʼlga (ДС, 370; ЭСТЯ, I, 438) ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi -l qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan; dastlab ’yoy bilan nayza otish holatada boʻl-’ maʼnosini bildirgan, ’tahdid qil-’ maʼnosi keyin yuzaga kelgan; oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: [oq + ta (< la) = oqta-] + l = oqtal— > oqtäl-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Musht, tayoq, miltiqva shu kabilarni urish, otish ta\sidi bilan koʻtarmoq, toʻgʻrilamoq. ◆ Kaltak oʻqtalganga choʻqmor koʻ-tar. v ◆ Yerdan dumaloq tosh olib, menga oʻqtaldi. Sh. Xolmirzayev, „Yoʻllar, yoʻldosh-lar“ . ◆ Qoraboyev toʻpponcha oʻqtalib, oqsoqol-ga xanjarni uzatdi. T. Rustamov, „Mangu jasorat“ . Xalfa oʻrnidan irgʻib turib, menga mushtoʻqta/odi. P. Tursun, Oʻqituvchi. ◆ Polvon qoʻrboshiga orqasini oʻgirib, yigitlarga -miltiq oʻqtalib turganlarga qaradi. A. Qahhor, „Koʻr koʻzning ochilishi“ .

Antonimlari

ЎҚТАЛМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻqtalmoq
замахиваться (на кого-л.), угрожая (чем-л.); направлять (что-л. на кого-л.); ◆ musht oʻqtalmoq замахиваться кулаком; ◆ pichoq oʻqtalmoq замахиваться ножом (на кого-л.); угрожать ножом (кому-л.); u menga kaltak oʻqtaldi он мне угрожал палкой; ◆ toʻpponcha oʻqtalmoq направлять пистолет (на кого-л.).