oʻta
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]oʻ-ta
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]OʻTA ’ortiq darajada’, ’gʻoyat’. Qizim bolalarini oʻ t a sogʻingan ekan. Kuchaytirish maʼnosini ifoda — lovchi bu soʻz qadimgi turkiy tilda ’bir nuqtadan boshqa bir nuqtaga harakatlan-’ maʼnosini anglatgan öt-feʼlidan (Devon, I, 182; DS, 391) -ä qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 555); oʻzbek tilida ö unlisining yum — shoqlik belgisi yoʻqolgan: öt- + ä = ötä > otä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Oʻtmoq fl. rvdsh. ◆ Mudhish janglar koʻz oldidan oʻta boshladi. Jarlikdan oʻta olmadi.
2 Belgining ortiq darajasini bildiradi; nihoyat, gʻoyat, juda. ◆ Oʻta ayyor. Oʻta dono. Oʻta zolim. Oʻta issiq. Oʻta saxiy. Oʻta sovuq. Oʻta qisqa. Oʻta qizitilgan. v ◆ Ijrochining serifoda koʻzlari, yarashib tushgan harakatlari, qiliqlari oʻta ta-biiyligi bilan hammaga maʼqul edi. M. Jaloliddinova, „Keyinroq“ . ◆ Olimjon ana shu qadrdon yerlarni necha oylab koʻrmay, oʻta sogʻingan edi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ . ◆ Aktivatsion tahlil usulida toza va oʻta toza metallar olish uchun ulardagi aralashma elementlarning miqdorlari aniqlanmoqda. "Fan va turmush" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЎТА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.