obod
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]o-bod
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]OBOD Bu tojikcha sifat 'goʻzallik kasb etgan, gullab-yashnagan' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 281; OʻTIL, I, 516). Bu sifat bilan oʻzbek tilida obodlash - feʼli yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. jUI — odam yashaydigan; ishlov berilgan; gullab-yashnayotgan
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Koʻrkam binolar, chiroyli koʻchalar, bogʻu rogʻlar bilan goʻzallik kasb etgan, gullab-yashnagan. ◆ Obod shahar. n ◆ Vatanni obod qilish fi-dokorlikdir. Gazetadan . ◆ Baqaqurulloq ser-daraxtligi, maydondagi bir-ikkita oq uy-lari bilan Qoʻgʻazordan xiyla obod koʻrinar edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .
2 Yaxshi qarov, parvarish bilan yetil-tirilgan. ◆ Obod bogʻ. n ◆ Hirot muzofotida Hurrud boʻyida bir oila tomonidan kat-tagina bir bogʻobod qilingan edi. S. Ayniy, „Qullar“ . ◆ Yaxshi ishlasak, oʻz turmushimiz faro-von, yurt obod boʻladi. Oybek, „O“ .v. shabadalar.
3 Xalq koʻp yigʻiladigan, gavjum va ser-fayz. ◆ Obod park, shsh Qishloqning bu ovloq joyi maktab k,urilishi boshlanganidan buyon obod bir sayshggoh boʻlib qoldi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Qish kechalari juda uzun, shuning uchun choyxonalar obod. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
4 Xursand, shod. ◆ Kimdir toma bilan dunyo kezadi, Kimdir oʻksik dilni etadi obod. A. Oripov, „Yillar armoni“ .
5 Baʼzi otlarga yoki ayrim sifatlarga qoʻshilib, shahar, qishloq va sh.k. nomini yasaydi, maye., ◆ Nurobod, Ishqobod, Bekobod, Yangiobod. n ◆ Ular Qurbaqaobod mavzeiga yetib, odamlardan Normatxoʻjaning bogʻini surishtirdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ОБОД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]obod
- Turkcha: mamur
Ruscha ru
obod
1 благоустроенный; заселённый, населённый; людный; ◆ obod shahar благоустроенный, людный город; ◆ obod oʻlka цветущий край; ◆ obod boʻlmoq становиться благоустроенным, населённым; ◆ obod qilmoq, obod etmoq благоустраивать; населять (кем-л.); обрабатывая и заселяя, приводить в цветущее состояние; ◆ obod bogʻ ухоженный сад; ◆ obod park 1) ухоженный парк; 2) многолюдный, часто посещаемый парк;
2 входит как вторая часть в названия многих населенных пунктов: Bekobod, Dehqonobod, Nazarobod, Yangiobod и т. п.