olxoʻri
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
ol-xoʻ-ri
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
OLXOʻRI Bu ot tojik tilida 'meva' maʼnosini anglatadigan olu otiga (ТжРС, 286) 'eb-ich-' maʼnosini anglatadigan xoʻrdan feʼlining (ТжРС,
434) xoʻr hozirgi zamon asosini qoʻshib tuzilgan olxoʻr birligiga -i koʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, oʻzbek tiliga u tovushini tashlab olingan; 'danagi choʻzinchok, eti koʻkish sersuv meva' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 535). Bu otni ol(u) va Hirot otlaridan tuzilgan deb izohlash ham mavjud (OʻTIL, I, 535).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
fors. – olxoʻri + yeyishli;
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1. Raʼnodoshlar oilasiga mansub danakli meva daraxti. ◆ Bir tup olxoʻri. Olxoʻri ekmoq. ◆ Dadasi, ne hasratda koʻkarayotgan olxoʻrining hamma shoxini bita qoʻymay kesib tashlabdi. S. Zunnunova, „Koʻk chiroqlar.“
2. Shu daraxtning shirin mevasi. ◆ Sariq olxoʻri. Qora olxoʻri.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ОЛХЎРИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.