orzu-havas
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]or-zu—ha-vas
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ORZU-HAVAS Bu juft ot tojikcha orzu oti bilan (k.) 'nimagadir erishish toʻgʻrisida istak' maʼnosini anglatadigan arabcha havas otidan (ARS, 863; OʻTIL, II, 669) tuzilgan boʻlib, 'roʻyobga chikishini istab qilinadigan orzular’ maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 541).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Dildagi ezgu istak va niyatlar. Gʻulomjon
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]◆ Qalbidagi tilak va istaklarni avvalgi kuni dadil aytolmagan boʻlsa, ertasiga hammasini — butun orzu-havasini, sevgi va sezgisini ochik aytdi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .
2 Orzuli katga toʻy-tomoshalar, tanta-nali marosimlar. ◆ -Ne-ne orzu-havaslar bilan kelin qilgan edim, — hasratini toʻka boshladi enamiz, — koʻnglimdagiday chiqmadi. "Yoshlik". ◆ Haligi men aytgan oʻrtogʻimning ota-onalari.. orzu-havas qidirib, bechora qizlarini qaritib qoʻydilar! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
- Orzu-havas koʻrmoq Bola-chaqalarini oʻstirib-undirib,uylab-joylab,barcha toʻy-marosimlarini, quvonchlarini koʻrmoq. ◆ Xudoga shukur, toʻy koʻrdim, chimildiqqa kir-dim, orzu-havas koʻrdim. I. Rahim, „Chin mu-habbat“ . ◆ Viz burun zamonda shuncha davlat bilan bu xilda orzu-havas koʻrgan emasmiz. A. Qahhor, „Yillar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ОРЗУ-ҲАВАС. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.