padar
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]pa-dar
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]PADAR Bu ot ПРСda [pedar] shaklida (89), ТжРСda padar shaklida (294) keltirilgan; oʻzbek tiliga tojikcha shakli olinib, 'ota' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 566). Bu otga buzrukvor sifatini (q.) qoʻshib padari buzrukvor birikmasi tuzilgan boʻlib, 'ulug hurmatga loyik oti' maʼnosini anglatadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. jAj — ota
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]kt. ayn. ota 1. Sizning taʼbiringizcha, maʼnaviy bir pa-dar oʻz oʻgʻliga yomonlik sogʻinarmi, bu toʻgʻrida javobberingiz-chi?A. Qodiriy, Oʻtgan kun-lar. ◆ Odamlar bor — padarin mozorida yigʻ-lab bot, Bemeros yigʻlayolmas — taʼma bor aʼmolida. A. Oripov, „Yurtim shamoli“ .
- Ushbu harf lugʻat maqolalari A. Madvaliyev hammuallifligida tuzildi.
- Padari buzrukvor q. buzrukvor. ◆ -Iloji yoʻq, aka, — dedi Avaz otasining koʻziga tik bo-qib, — agar siz padari buzrukvorim boʻl-maganingizda, buni suvga otib yuborajak edim. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . Padar laʼnat(i) yoki padariga laʼnat soʻk. Otasi laʼnatlangan, laʼnatining oʻgʻli; umuman, qargʻash, haqo-rat ifodasi. ◆ Padar laʼnati haromzoda Sobirjon sizning qadringizni bilmadi. Tuygʻun, „Zulfizar“ . ◆ -Padar laʼnati, odobsiz! — dedi Samad, — domlaga shunday soʻzni aytadimi-ya?! A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Varaqlaysiz gazetani, Duch kelasiz olovga: Mukofotni berishibdi Padar laʼnat anovga. A. Oripov, „Yillar armoni“ . ◆ Pul boʻladimi, kulmi — padariga laʼnat. Lekin norasta bolani och qoldirma. Oʻ. Hoshimov, „Ikki eshik orasi“ . Padar(i) qusur Hazil-mutoyiba tarzidagi yengil soʻkish. ◆ Padariga qusur bu-naqalarni! Kecha kechqurun xoli topib, gapni maydalashtirib yuramanmi deb, yoniga yaqin-lashsam, bu ablahni qarang, kimligimni surishtirmasdanoq shapaloqlab tushirib qolsa boʻladimi, laʼnati! Shukrullo, „Say-lanma“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]ota, dada
Antonimlari
[tahrirlash]ПАДАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.