qamish
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qa-mish
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QAMISH ' suvli yerda oʻsadigan, boʻgʻin-boʻgʻin poyali oʻsimlik'. Qorahamish suvida h a m i sh hali ham koʻp oʻsadi. Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot dastlab qamush tarzida ham talaffuz qilinib, keyinroq faqat qamïsh tarzida talaffuz
qilina boshlagan (ПДП, 410; DS, 416, 415); Mahmud Koshgʻarii lugʻatida bu soʻz qamïsh shaklida keltirilgan (Devon, I, 350). Uzbek tilida a unlisi ä unlisiga al— mashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: qamïsh > qämish. Soʻzlashuv nutqida bu soʻz qamich tar-zida ham talaffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Boshoqdoshlarga mansub, suv-da, botqoqlikda, toʻqayzorda oʻsadigan, boʻ-gʻim-boʻgʻim uzun poyali oʻsimlik; shu oʻsim-likning oʻrilgan poyasi va uning choʻpi. ◆ Qa-mish oʻrmoq. Qamishdan boʻyra toʻqimoq. sht Ular qamishlarni shaldiratib, suvga yaqin kelganlarida, oʻzlari ham balchiqqa botib keta boshlashdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ Uch tomoni qamish bilan oʻralgan hovli-ga avval Sidiqjon kirgan edi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .
2 Shu oʻsimlik poyasi bilan oʻralgan, yopilgan; shundan yasalgan. ◆ Qamish devor. Ha-mish tom. Qamish pay. n ◆ Keyin bir parcha qogʻoz olib, qamish qalamni qitirlatib yoza boshladi. M. Ismoiliy, „Fargʻonat“ . o.
- Qamishdan bel bogʻlab Sidqidil bilan, astoydil. ◆ Toʻylaringizga qamishdan bel bogʻ-lab xizmat qilayin, ukajon. N. Qobil, „Unutilgan sohillar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАМИШ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
qamish
камыш; тростник; // камышовый; тростниковый; ◆ shakar qamish сахарный тростник; ◆ qamish tom камышовая крыша; крыша, покрытая камышом; ◆ qamish qalam тростниковое перо; ◆ qamishdan belbogʻ bogʻlab (букв. опоясавшись кушаком из камыша) искренно, усердно.