qaqildoq
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qa-qil-doq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QAQILDOQ 'bilagʻonlik qilib koʻp gapiradigan', ' mahmadona'. O, muncha qahildoq e k a n bu qiz (Oybek). Bu sifat eski oʻzbek tilida qaq-qaq tovushga taqlid soʻzidan -ïlla qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga -q qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik ikkinchi l undoshi d undoshiga, q undoshi oldidagi a unlisi â un-lisiga, birinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga al-mashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (qaq + ïlla = qaqïlla-) + q = qaqïllaq > qaqïldaq > qäqildâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Oʻzini bilagʻon sanab, ha-deb gapiraveradigan; gapdon, mahmadona (koʻ-pincha qizlar haqida). -0, ◆ muncha qaqildoq ekan bu qiz, — olifta xonim yuzini teskari burdi, — tashviqot qilyapti bizni. Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ Boshqa biror koʻzlagani bordir qaqildoqning. N. Aminov, „Muyassar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАҚИЛДОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.