qarsak
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qar-sak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QARSAK ' kaftlarni bir-biriga urganda chika-digan tovush', 'chapak'. Olomonning h a r s ag ï os-
booai^tTÏ tOGʻ° daotUrxon koʻtarib vagonga chihib bordi (Sh.Toshmatov). Bu ot eski oʻzbek tilida qars to-vushga taqlid soʻzidan (Devon, I, 333: qars-qars - 'qoʻl urish, chapak chalishdan chiqqan tovush') -a qoʻshimchasi "■lal yasalgai few, (SSGGN. II, dGkarsm^bi! v ladoshi ) k qushimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik a unlilari a unlilariga almashgan: (qars + a = kaosa-) + k - qarsak > qärsäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]ayn. chapak. Darsak chalmots. Darsak urmots. Davomli gulduros sarsaklar. n Olomonning sarsagi ostida Narzi togʻa dasturxon koʻtarib, vagonga chitsib bordi. Sh. Toshmatov, Erk qushi. Zalni gurr sarsak bosdi, hamma oʻrnidan turdi. M. Muhamedov, Qahramon izidan.
- Qarsak ikki qoʻldan chiqadi Ikki tomonga daxldor ish ikkala tomonning harakati bilan boʻladi. Xals sarab turmasa, men ham sarab turmayman. Darsak, albatta, ikki soʻldan chitsadi. M. Ismoiliy, Fargʻona t.o. Qarsak chalmoq (yoki urmoq) Olqishlamoq, tabriklamoq; maʼqullash, qoyil qolish, tan berishni chapak bilan izhor qilmoq. Hamon Ota pismits soʻshits aytib oʻynar, bolalar sarsak chalib kulishardi. E. Raimov, Ajab qishloq. Yigʻilganlar bir necha datsitsa, sahnadagi narsalarga mahliyo boʻlib solganday, jimgina oʻtirdilar, nogahon sarsak urib yubordilar. J. Abdullaxonov, Xonadon. Bu sarorni maʼsullab majlis, Tikka turib sarsak chaladi. E. Rahim.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАРСАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.