qatiq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qa-tiq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QATIQ 'Qaynatilgan iliq sutga qatiqdan tomizgʻi so",6 t,iyerlanad„ga„ mi(sulot'. Sup.danjo ^i h a t i h n i ham puflab ichadi (Maqol). Bu ot qadimgi turkii tilda 'aralashtir-', 'qoʻsh-' maʼnosini anglatuvchi qat- feʼlidan (ДС, 432: qat- II) -(ï)k koʻ-shimchasi bilan yasalgan (Devon, I, 382); keyinchalik oʻzbGk tilida a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: qat- + ïq = qatïq > qä-tiq. Qadimgi turkiy tilda qatïq soʻzi 'ovqatga qoʻshib
Gd2on°L1 Q^IaDIGan masalliq' maʼnosini anglatgan (devon, I, 382), qozirgi maʼnosi maʼnoda torayish oslznish voqye boʻlishi natijasida yuzaga kelgan. ’
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Sutdan tomizgʻi solib ivitib tayyorlangan parhez mahsulot. ◆ Yangi ivitil-gan qatiq. Qatiq toʻkilsa, yuqi qolar, ay-ron toʻkilsa, nesi qolar. Maqol . ◆ Sutdan ogʻ-zi kuygan qatiqni ham puflab ichadi. Maqol . n ◆ Ovqat pishdi. Qozonning zangi chiqib qoraygan goʻjaga qatiq ham rang kirgizol-madi. A. Qahhor, „Anor“ .
- Miyaning qatigʻi s. t. Miya. Sher yana Sher-zodning ustiga tashlanishga oʻzini chogʻlab koʻrdi, lekin miyasining qatigʻi chiqib hol-sizlangani uchun majoli kelmadi. "Ertak-lar". Moshxoʻrdaga qatiq boʻlmoq Oraga tushmoq; aralashmoq, suqilmoq. ◆ Moshxoʻrdaga qatiq boʻlib, Ochilni arang suyab qoldim-u, sovxozning bir boʻlimiga agronom qilib qoʻydim.. A. Muhidsin, „Chap choʻntak“ . Oftobda (yoki oftobshuvokda) qatiq ichishgan (yoki yalashgan) Doim birga boʻlgan; hamtovoq, ulfat. Siz qayerda boʻlsangiz, biz ham oʻish yerda boʻlamiz. Oftobda sherikchilikka qa-tiq ichgan odamlar oxirigacha birga boʻlishi kerak. B. Rahmonov, Xoʻjayin koʻchdi. ◆ Direktor Salimov bilan oftobshuvoqda qatiq yalashganmiz. Nahotki, igna oʻz teshigini tiksa. "Mushtum" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАТИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]qatiq
- Gagauzcha:
- Niderlandcha:yoghurt
- Turkcha:yoğurt
- Ozarbayjoncha:yoğurt, qatıq
- Tatarcha: qatıq
- Qrim-tatarcha: qatıq
- Qorachoy-Balqarcha:cuvurt
- Turkmancha:gatyk
Ruscha ru
qatiq
кислое молоко, катык; ◆ qatiq ivitmoq заквашивать молоко; * moshxoʻrdaga (или har oshga) ◆ qatiq человек, который вмешивается в чужой разговор; miyaning qatigʻi разг. мозг; мозги.