qatnamoq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qat-na-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QATNA- ' maʼlum bir joyga, mashgʻulotga muntazam
borib—kelib tur—'. [Ziyodaxon] oʻtgan yil hishi bilan rayonga doktorga h a t n a d i (Abdulla Qodiriy). Bu feʼl qadimgi turkiy tilda ' qavat', ' taxlam' maʼ-nosini anglatuvchi qat I soʻzidan (Devon, I, 311) -la qoʻ-shimchasining -na shakli bilan yasalgan (Qirgʻiz tilida bu soʻz qatta— shakliga ega: КРС, 359); keyinchalik oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: qat I + na ( < la) = qatna— > qätnä—. Bu feʼl qadimgi turkiy tilda 'qaytar—' maʼnosini anglatgan boʻlib (ДС, 436), hozir-gi maʼnosi maʼno kengayishi natijasida yuzaga kelgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Muntazam ravishda, bel-gili paytlarda borib kelmoq, yurib tur-moq. ◆ Fargʻonaga samolyot har kuni uch marta qatnaydi. Avtobuslar kechgacha qatnaydi.
2 Umuman, biror joyga koʻp yoki maʼlum marta borib kelmoq. ◆ Shaharga yozi bilan qatnadim. Qatnab oyoqdan qoldim. n ◆ Pol-von ham qumlarni yaxshi biladi, saraton-ning jazirama issigʻida qancha-qancha marta oʻtinga qatnagan edi. J. Sharipov, „Xorazm“ . ◆ Shaxsiy uy-joy quruvchilar yillar davomida rayon ijroiya komitetlariga qatnayverib, oyoqlarida oyoq qolmadi. "Mushtum" .
3 Oʻqish, mashgʻulot va shu kabilarga muntazam borib-kelib turmoq. ◆ Oʻqishga qatnamoq. Toʻ-garakka qatnamoq. Bogʻchaga qatnamoq. Qat-nab oʻqimoq. m ◆ Kechagina maktabga qatnab yurgan bola bugun onaning koʻziga sher yigit boʻlib koʻrindi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Kelin doktorga qatnayapti. Eson-omon qutulsin. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАТНАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
qatnamoq
1 сновать; курсировать, совершать рейсы; avtobuslar kechgacha qatnaydi автобусы курсируют допоздна; mashina har kuni bu yoʻldan yetti marta qatnaydi машина делает по этому маршруту семь рейсов в день;
2 одить (куда-л.) систематически; посещать (что-л.) qizim bogʻchaga qatnaydi моя дочь ходит в детский сад; men har kun poliklinikaga qatnab yuribman я каждый день хожу в поликлинику; u maktabga qatnamay qoʻydi он перестал посещать школу; qatnab oʻqiydigan oʻquvchi приходящий ученик.