qoʻshimcha

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qoʻ-shim-cha

Etimologiyasi

QOʻSHIMCHA ¹ qoʻshiladigan'. Turgun sizga qoʻshimcha hujjat bermoqchi (Nazir Safarov). Bu soʻz eski oʻzbek tilida ' birlashtir-' maʼnosini anglatuvchi qosh- feʼlidan -(ï)m qoʻshimchasi bilan yasalgan otga kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -cha qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (КРС, 412) ; keyinchalik a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (qosh— + ïm = qoshïm) + cha = qoshïmcha > qoshimchä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 sft. Bor, mavjud, reja-dagi narsa, hodisa va shu kabilarning ustiga qoʻ-shiluvchi yoki ularni toʻldiruvchi. ◆ Qoʻshimcha mahsulot. Qoʻshimcha dare, yat Turgʻun sizga qoʻshimcha hujjat bermoqchi. N. Safarov,

Hayot maktabi. ◆ U.. domlaning nojoʻya hara-katlari toʻgʻrisida qoʻshimcha maʼlumotlar berdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

2 ot Muhokamaga qoʻyilgan qaror, rezolyutsiya va shu kabilarga kiritish uchun taklif etilgan yangi fikr, mulohaza va sh.k. ◆ Qaror qoʻshimchalari bilan bir ogʻizdan qabul qi-lindi.

Qoʻshimcha qilmoq Qoʻshimcha gap, fikr, taklif va sh.k. bildirmoq. ◆ Husayn Ogʻa oʻgʻli qoʻshimcha qildi: -Baxtimizga sizlarni uch-ratib qoldik. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Qurbonalining gapiga u bilan kelgan ute-riklaridan biri qoʻshimcha qildi.. M. Xay-rullayev, „Tilla marjoy“ .

3 ot, tlsh. Soʻzga qoʻshilib, yangi soʻz yoki soʻz shaklini yasash uchun xizmat qi-ladigan morfema (q. affiks).

4 ot Asosiy narsaga qoʻshilgan, ara-lashgan har qanday boshqa narsa, aralashma. ◆ Hech qanday qoʻshimchasi yoʻq, toza asal.

5 ot, s.t. Ilova.

Antonimlari

ҚЎШИМЧА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qoʻshimcha
1 дополнение, добавление; // дополнительный, добавочный; прибавочный; // дополнительно, добавочно; ◆ kimda qoʻshimcha bor? у кого есть дополнения?; ◆ qoʻshimcha xarajat накладные расходы; ◆ qoʻshimcha qiymat эк. прибавочная стоимость; ◆ qoʻshimcha ravishda дополнительно; ◆ qoʻshimcha qilmoq добавлять, дополнять;
2 грам. аффикс; ◆ egalik qoʻshimchalari аффиксы принадлежности;
3 придаток;
4 примесь;
5 приложение.