qoʻgʻirmoch
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
qoʻ-gʻir-moch
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
QOʻGʻIRMOCH ' qovurilgan bugʻdoy'. Navroʻz kirar-da .. koʻp joyda oʻrik qaynatiladi, qoʻgʻirmoch qovuriladi (Muzayyana Alaviya). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli 'qizigan qozonda kaftgir bilan aylantirib biroz pishirib ol—' maʼnosini anglatgan qogʻur- feʼlidan (Devon, II, 85) —ma qoʻshimchasi bilan yasalgan otga kichraytirish (' biroz') maʼnosini ifodalovchi -ch qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (Devon, I, 454); keyinchalik oʻzbek tilida ikkinchi boʻgʻindagi u unlisi i unlisiga, uchinchi boʻgʻindagi a unlisi â unlisiga almashgan: (qogʻur— + ma = qogʻurma) + ch = qogʻurmach > qogʻirmâch.
gʻ
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- Qozonda qovurilgan burdoy. Navroʻz kirarda.. koʻp joyda oʻrik qay-natiladi. Koʻgʻirmoch qovuriladi. M. Alaviya, Navroʻz — bahor bayrami. ◆ Tohir oyisining qoʻgʻirmoch ushlagan hovuchini qisib: -Menga unashtirilgan kim? Rostini aytib ber, — debdi. "Ertaklar" .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ҚЎҒИРМОЧ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.