qoʻni-qoʻshni
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qoʻ-ni—qoʻsh-ni
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QOʻNI-QOʻSHNI 'yonma—yon yashovchilar bir—biriga nisbatan'. Mirjalol huruhning hoʻrgoniga, hatto h oʻ n i — hoʻshnilarinikiga ham gadoy kel— mas edi (Gʻafur Gʻulom). Bu juft otning birinchi qismi ' maʼlum bir sathdan joy ol—' maʼnosini anglatuvchi qon— feʼlidan —ï qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyincha — lik ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: qon— + ï = qonï > qoni. Bu soʻz yolgʻiz oʻzi ishlatilmaydi, qoni-qoshni juft soʻzi tarkibida keladi (qoʻshni soʻ— ziga izoh oʻz oʻrnida berildi).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Yaqin atrofda yashovchi kishilar, qoʻshnilar (bir-biriga nisbatan). ◆ Xushroʻyga bolalik chogʻidayoq uy ichi va qoʻni-qoʻshni "shaddod" deb ism berganlar, chunki u, kimdan boʻlsa boʻlsin, aytganini qildirmay qoʻymas edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Koʻni-qoʻshni, katta-kichik ogʻamlarga salom ay-ting. Hamza. ◆ Olaparning haybatidan.. Mir-jalol quruqning qoʻrgʻoniga, hatto qoʻni-qoʻshnilarnikiga ham gadoy kelmas edi. Gʻ. Gʻulom, „Tirilgan murda“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚЎНИ-ҚЎШНИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.