qovuq

Oʻzbekcha (uz)

qovuq I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qo-vuq

Etimologiyasi

QOVUQ I ¹ siydik pufagi'. Q o v u gʻ i boʻsh oʻhuv— chiga dars paytida ham tashhariga chiqib kelishga ruxsat beriladi. Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu süz asli 'oʻrov\ 'xalta' kabi maʼnoni anglatgan qab otidan (Devon, III, 160) kichray-tirish maʼnosini ifodalovchi —(u)q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; keyinchalik b undoshi v undoshiga al-mashgan (Devon, III, 179); oʻzbek tilida a unlisi â unli-siga almashgan: qab + uq = qabuq > qavuq > qâvuq I.

QOVUQ II ' chaqmoq uchqunidan oʻt oldirish uchun ishlatiladigan maxsus pilik'. Kishi .. tokchadan sopol lagan bilan h o v u h n i olib, chahmoh surtdi. Sham yehildi (Abdulla Qodiriy). Bu soʻz qadimgi turkiy til — dagi ' chaqmoq chaqib yondiriladigan pilik' maʼnosini anglatgan qaw otidan (Devon, III, 169) eski oʻzbek tilida kichraytirish maʼnosini ifodalovchi —(u)q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; keyinchalik w undoshi v undo-shiga, a unlisi â unlisiga almashgan: qaw + uq = qawuq > qavuq > qâvuq II.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

anat. Odam va aksariyat hay-vonlarning siydik toʻplanadigan, ichi boʻsh, xaltasimon aʼzosi; siydik pufagi. ◆ Qovuq yalligʻlanishi. yash Mingboshi Matqovulning qovugʻiga bir tepdi, u agʻdarildi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

qovuq II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qo-vuq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Chaqmoq surtib, uning uch-qunidan oʻt yoqish uchun qilinadigan maxsus pilik, pilta. ◆ Kishi Otabekni oʻtqizgach, tokchadan sopol lagan bilan qovuqni olib, chaqmoq surtdi. Sham yoqildi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Antonimlari

ҚОВУҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qovuq I
анат. мочевой пузырь.

qovuq II
трут; ◆ qovuqni olib, chaqmoq surtdi он взял трут и высек огонь.