qovurdoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qo-vur-doq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QOVURDOQ ' goʻnggni, keyin unga piyoz, kartoshka kabi sabzavotlarni qoʻshib yaxshilab qovurib, ozroq suv quyib dimlab pishiriladigan quyuq ovqat'. U kungi qoʻ-ziqorin qovurdogi goʻsht qovurdogidan qam totliroq tuyildi (Sadriddin Ayniy). Bu ot qa-dimgi turkiy tildagi ' qizitilgan yogʻda pishir-' maʼno-sini anglatuvchi qogʻur— feʼlining eski oʻzbek tilida ' takror' maʼnosini ifodalovchi —da (< —la) qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shakliga —q qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik o unlisi â unlisiga, uchinchi boʻgʻin-dagi a unlisi q undoshining taʼsiri bilan â unlisiga almashgan: [qogʻur— + da (< la) - qogʻurda—] + q = qogʻurdaq > qâvurdâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Baʼzi masalliqlardan qo-vurib tayyorlangan taom. U kungi qoʻziqorin qovurdogʻi goʻsht qovurdogʻidan ham taʼmli-roq tuyildi. S. Ayniy, Esdaliklar. ◆ Qoʻy soʻyilib, mehmonlarga yaxshi qovurdoq bilan tushlik berilgandan keyin, Xatib domla mulla Obidning ekinlarini oralashga orzu bildiradi. A. Qodiriy, „Obid ketmon“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚОВУРДОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.