qovurgʻa

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qo-vur-gʻa

Etimologiyasi

QOVURGʻA ' umurtqadan chiqib, koʻkrak qafasini tashkil qiladigan yoysimon ensiz suyak'. Mana, uring, sin.diri.ng qovurgʻamni! Qoʻrqmay qoʻya qoling, arz qilmayman (Abdulla Qahhor). Bu ot qadimgi turkiy tilda 'oʻrab turuvchi narsa' maʼnosini anglatgan qab soʻzidan (Devon, III, 160) — (u)r qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga —gʻa qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik b undoshi v undoshiga, birinchi boʻgʻindagi a unlisi â un — lisiga, uchinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga almashgan: (qab + ur = qabur—) + gʻa = qaburgʻa > qavurgʻa >

qâvurgʻä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 anat. Umurtqadan chiqib, koʻkrak suyagiga egilib keladigan, koʻkrak qafasini tashkil qiladigan yoysimon ensiz suyak. ◆ Mana, uring, sindiring qovurgʻamni! Koʻrqmay qoʻya qoling, arz qilmayman. A. Qahhor, „Asror bobo“ .

Yetim qovurgʻa Koʻkrak suyagiga kelib yopishmagan qisqa qovurgʻa. ◆ Insonning yetti juft chin qovurgʻasi, besh juft yetim qo-vurgʻasi boʻladi. Qovurgʻasi koʻrinib (yoki sa-nalib) qolmoq Juda ozib ketmoq. ◆ Joʻraning koʻzlari choʻkib, qovurgʻalari sanalib qoldi, har kun qamchi, har kun azob.. H. Shame, „Dushman“ .

2 koʻchma maxs. Bino, inshoot va sh.k. ning mustahkam tutib turish uchun xizmat qila-digan qismi, yonma-yon biriktirilgan uzun-uzun qismi. ◆ Panjaraning qovurgʻalari. n ◆ Quyosh qizdirayotgan alleyalar boʻsh, skamey-kalarning oq qovurgʻasi oftobda yaltiraydi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ .

Qovurgʻasi bukilmagan (yoki sinmagan) Yap-yangi, hali tutilmagan, ezilmagan (qogʻoz pul haqida). ◆ Hakim akamlarning choʻntaklari-ga qovurgʻasi sinmagan chervonlarni.. tushir-dim. B. Rahmonov, „Xoʻjayin koʻchdi“ . ◆ ..choʻntak-lari qovurgʻasi bukilmagan yuztaliyugarga toʻ-la. "Tanish basharalar" . Qovurgʻasi qayish-moq q. qayishmoq 4.

Antonimlari

ҚОВУРҒА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Turkcha: kaburga, pirzola

Ruscha _ru

qovurgʻa
1 ребро; ◆ yetim qovurgʻa анат. ложное ребро; ◆ qovurgʻasi koʻrinib qolibdi он похудел так, что рёбра видны;
2 тех. ребро; ◆ porshen qovurgʻalari рёбра поршня; ◆ 

• qovurgʻasi qayishadi он болеет (за кого-что-л.), сочувствует (кому-л.); ◆ qovurgʻasi bukilmagan (или sinmagan) новенький (о бумажных деньгах).