qovuz
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qo-vuz
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QOVUZ 'tariq poʻsti', 'tariq poʻsti solib tayyor-lanadigan beshik toʻshagi'. Orqasiga qattiq q o v u z botgan goʻdak chinqirib—chinqirib yiglaydi (Gʻ.Rasul). Bu ot qadimgi turkiy tildagi 'oʻrab turuvchi narsa',
'idish' maʼnosini anglatuvchi qab otiga (Devon, III, 160) U (< — ï) qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan feʼldan —z qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik b undoshi v un — doshiga almashgan (ССТТН, II, 29); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: [qab + u (< ï) = qabu- ] + z = qabuz > qavuz > qâvuz.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Donning poʻsti. ◆ Tariq qovuzi.
2 Ichiga koʻpincha tariq poʻsti solingan beshik toʻshagi. ◆ Orqasiga qattiq qovuz botgan goʻdak chinqirib-chinqirib yigʻlaydi. Gʻ. Rasul, „Toʻngʻich oʻgʻil“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚОВУЗ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.